Spis treści:
- Kardamon – słynna przyprawa w kuchni nordyckiej
- Jakie właściwości zdrowotne ma kardamon?
- Jak uprawiać kardamon w doniczce?
- Zastosowanie kardamonu w kuchni
Kardamon – słynna przyprawa w kuchni nordyckiej
Kardamon zwyczajny (Elettaria cardamomum) to roślina z rodziny imbirowatych, która pochodzi z lasów deszczowych południowych Indii. Choć trudno ustalić dokładny moment pojawienia się tej przyprawy w Skandynawii, szybko zdobyła tam wyjątkową popularność – dodawano ją do ciast, chleba, a nawet grzanego wina. Wartość kardamonu była tak duża, że uważano go za luksusowy towar dostępny głównie dla zamożnych.
Do dziś kraje takie jak Szwecja, Norwegia czy Finlandia zużywają więcej kardamonu na mieszkańca niż jakikolwiek inny region poza Bliskim Wschodem. Szwedzi konsumują go aż 60 razy więcej niż Amerykanie. Tradycyjne szwedzkie bułeczki cynamonowe często zawierają właśnie kardamon, a fiński korvapuusti byłby nie do pomyślenia bez tego aromatycznego dodatku.
Jakie właściwości zdrowotne ma kardamon?
Nasiona kardamonu zawierają olejki eteryczne, wśród których dominuje cyneol – związek odpowiedzialny za charakterystyczny, intensywny aromat tej przyprawy. W ich składzie znajdują się również terpinyl octany, linalol oraz α-terpineol, które decydują o właściwościach zdrowotnych rośliny.
Przyprawa wspiera procesy trawienne poprzez stymulację wydzielania soków żołądkowych, żółci oraz enzymów trawiennych. Olejki eteryczne wykazują działanie karminacyjne – ułatwiają usuwanie gazów z przewodu pokarmowego i łagodzą wzdęcia. Kardamon może przynosić ulgę w przypadku niestrawności oraz uczucia pełności po posiłku.
Kardamon działa moczopędnie, a zawarte w nim związki fenolowe, w tym kwas kawowy i kwas ferulowy, wykazują działanie antyoksydacyjne – neutralizują wolne rodniki i chronią komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
W tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej kardamon stosowano do odświeżania oddechu i wspomagania higieny jamy ustnej.
Przeczytaj również: Króla przypraw możesz mieć w doniczce. Uprawa kardamonu z nasion w domu
Jak uprawiać kardamon w doniczce?
Uprawa kardamonu w doniczce wymaga cierpliwości. Roślina do owocowania potrzebuje specyficznych warunków tropikalnych, które trudno odtworzyć w domu.
- Sadzenie
Kardamon wymaga przestronnej doniczki o pojemności minimum 5 litrów z otworami drenażowymi. Najlepiej sadzić rośliny wiosną, wybierając zdrowe sadzonki lub dzieląc kłącza dorosłych okazów.
- Ziemia
Podłoże powinno być żyzne, przepuszczalne i bogate w próchnicę, o lekko kwaśnym pH (5,5–6,5). Doskonale sprawdzi się mieszanka ziemi uniwersalnej z kompostem i piaskiem w proporcji 2:1:1.
- Stanowisko
Roślina potrzebuje stanowiska jasnego, ale bez bezpośredniego nasłonecznienia. Temperatura w pomieszczeniu powinna wynosić 20–25°C przez cały rok. Roślina jest wrażliwa na zimno.
Ziarna kardamonu, dodane do herbaty mogą przynosić ulgę w przypadku niestrawności oraz uczucia pełności po posiłku. Fot. Tevid/CanvaPro
- Podlewanie
Kardamon pochodzi z wilgotnych lasów tropikalnych, dlatego wymaga regularnego podlewania. Ziemia powinna być stale lekko wilgotna, ale nie mokra – nadmiar wody może prowadzić do gnicia kłączy. Podlewaj roślinę 2–3 razy w tygodniu latem, zimą rzadziej, gdy wierzchnia warstwa podłoża przeschnie na głębokość około 2 centymetrów.
Równie ważne jest utrzymywanie wysokiej wilgotności powietrza – na poziomie 60–70 procent. Regularnie zraszaj liście miękką, odstałą wodą o temperaturze pokojowej. Możesz też ustawić doniczkę na podstawce wypełnionej wilgotnymi kamykami lub umieścić w pobliżu nawilżacz powietrza.
- Nawożenie
Nawożenie przeprowadzaj w okresie wegetacyjnym, od marca do września, co 2–3 tygodnie. Stosuj nawóz wieloskładnikowy do roślin zielonych lub doniczkowych w połowie zalecanej przez producenta dawki. Kardamon nie lubi nadmiaru składników mineralnych, dlatego lepiej nawozić częściej, ale słabszym roztworem.
Przeczytaj również: Wytrwali podejmują się jego uprawy. Jesienią i zimą przyprawa wikingów powinna być w każdym domu
Zastosowanie kardamonu w kuchni
Kardamon świetnie komponuje się zarówno z potrawami słodkimi, jak i wytrawnymi. Możesz używać całych torebek nasiennych lub zmielonych ziaren – pamiętaj tylko, że mielony kardamon szybko traci aromat, dlatego najlepiej mielić go tuż przed użyciem, w moździerzu lub młynku do kawy.
Wypróbuj kardamon w porannej kawie. Jak pisze Jacek Waśkiel, dziennikarz serwisu kulinarnego terazgotuje.pl, wystarczy dodać kilka rozduszonych ziaren do ekspresu lub zaparzyć razem z kawą po turecku. Przyprawa wspaniale smakuje w grzanym mleku z miodem, tradycyjnym indyjskim chai czy świątecznym glöggu. Doskonale pasuje również do curry, duszonych mięs czy marynowanych ryb. Zaledwie kilka ziarenek wystarczy, by nadać potrawom orientalny charakter i wspomóc trawienie po posiłku.
Źródło: Deccoria.pl
Przeczytaj również:
Jak chronić ogród przed dzikami? Proste i bezpieczne metody na odstraszenie, będą omijać działkę
Nie wystarczy przenieść oleandra w cieplejsze miejsce. Bez tego nie przetrwa zimy