Spis treści:
- Co to jest szarka śliwy?
- Szarka śliwy – objawy
- Szarka śliwy – zwalczanie
- Odmiany śliw odporne na szarkę śliwy
Co to jest szarka śliwy?
Szarka śliwy, zwana inaczej ospowatością śliwy, to choroba wywołana przez wirusa Plum pox virus (PPV). Po raz pierwszy została opisana w latach 30. XX wieku w Bułgarii. Przypuszcza się jednak, że na Bałkanach występowała znacznie wcześniej. Szarka śliwy jest chorobą o dużej szkodliwości. Jak podają różne źródła, w ciągu 30 lat (od 19780 do 2000 r.) na świecie przyniosła straty wynoszące aż 10 mln euro!
Choroba ta najczęściej przenosi się podczas szczepienia. Źródłem rozpowszechniania się szarki śliwy są także mszyce, m.in. mszyce śliwkowo-kocankowe oraz mszyce burakowe. Nie przenosi się natomiast poprzez nasiona, ani z pyłkiem niesionym przez wiatr.
Wyświetl ten post na Instagramie
Szarka śliwy – objawy
Szarka śliwy występuje przede wszystkim na liściach i owocach, ale też na pędach drzew – wszystko zależy od gatunku i odmiany rośliny. Jednym z typowych objawów choroby są żółte plamy o nieregularnym kształcie oraz smugi na liściach, które pojawiają się tuż po kwitnieniu. W zależności od gatunku śliwy mogą występować też plamy przypominające pierścienie. Warto również zaznaczyć, że w przypadku niskiej temperatury wiosną objawy choroby mogą się pojawić dopiero w czerwcu.
Szarka śliwy może porażać też owoce, zwłaszcza u odmian mniej odpornych na działanie tego wirusa. Wówczas pojawiają się plamy i wgłębienia, które wyglądają podobnie do ospy na ludzkiej skórze. Stąd właśnie i nazwa tej choroby – ospowatość śliw. Plamy pojawiają się już na niedojrzałych owocach i mają fioletowe zabarwienie. Wraz z dojrzewaniem śliw ciemnieją. Miąższ staje się brunatnoczerwony, gąbczasty i ściśle przylega do pestki. W konsekwencji szarka śliwy prowadzi do zepsucia owocu, nadając mu kwaśny i nieprzyjemny smak. Są z reguły dużo mniejsze od owoców zdrowych oraz nie nadają się ani do celów spożywczych, ani na przetwory. Ponadto śliwki przedwcześnie dojrzewają i opadają.
Objawy szarki śliwy mogą występować również na pędach (za wyjątkiem śliwki węgierki). W początkowych fazach choroby pojawiają się pęknięcia. Warto również pamiętać, że porażone pędy całkowicie zamierają w ciągu roku lub maksymalnie dwóch lat. Poza tym drzewa, na których zaobserwowano objawy występowania wirusa, są bardziej podatne na przemarzanie w okresie zimowym. Szarka śliwy może atakować nie tylko śliwki, lecz także brzoskwinie, morele i inne drzewa pestkowe.
Przeczytaj również: Kiedy i czym pryskać śliwkę na robaki i inne choroby? Cebulą zwalczysz mszyce, które już atakują!
Opryski śliwki wiosną mają na celu ochronę rośliny przed atakiem grzybów i owadów. Fot. 123RF/PICSEL
Szarka śliwy – zwalczanie
Niestety drzewa, które zostały porażone przez szarkę śliwy, nie można już wyleczyć. Należy je bezwzględnie usunąć wraz z korzeniami i spalić, aby wirus się nie rozprzestrzeniał. W związku z tym, że nie ma skutecznego środka leczącego całkowicie tę chorobę. Jedyną metodą walki z tym wirusem jest zapobieganie pojawienia się szarki śliwy.
Należy przede wszystkim posadzić materiał szkółkarski, pochodzący od zaufanego sprzedawcy. Pozwala to uchronić drzewka przed szarką śliwy, zmniejszając prawdopodobieństwo choroby.
Następnym ważnym krokiem przy zabezpieczaniu się przed wirusem jest regularne zwalczanie mszyc, które są jednym z nosicieli wirusa Plum pox. Najlepiej to zrobić w okresie od kwietnia do lipca za pomocą preparatów owadobójczych. Ponadto zaleca się sadzić odmiany drzew mało wrażliwe na szarkę śliwy, u których ewentualne porażenie nie powoduje zmian na owocach.
Odmiany śliw odporne na szarkę śliwy
Jeśli nie chcesz, aby szarka śliwy czyniła spustoszenie w twoim ogrodzie, warto zastanowić się nad zasadzeniem odmian o niskim potencjale wrażliwości na wirus Plum pox. Poniżej prezentujemy przykładowe odmiany:
-
Cacanska Rana
Wczesna odmiana śliwy, otrzymana w 1961 roku w Jugosławii. Jest to dobra odmiana do uprawy amatorskiej, gdyż owocuje regularnie, choć z umiarkowaną obfitością. Drzewo rośnie silnie i tworzy rzadką, rozłożystą koronę. Owoce tej odmiany śliwy są jajowate, silnie pokryte jasnoniebieskim nalotem woskowym i mają różowofioletową skórkę. W naszym klimacie jest mrozoodporna i mało podatna na szarkę śliwy.
-
Herman
Jest to kolejna odmiana śliwy mało wrażliwa na szarkę. Wyselekcjonowano ją w Szwecji. Drzewa rosną dość silne, tworząc rozłożyste korony. Co ciekawe, jest to odmiana częściowo samopłodna, co oznacza, że obecność w pobliżu odpowiednich zapylaczy wzmocni jej plenność. Skórka owoców jest mocno bordowa, pokryta intensywnym fioletowoniebieskim nalotem woskowym. Są bardzo smaczne, a miąższ łatwo oddziela się od pestki.
-
Katinka
Niemiecka, wczesna odmiana śliwy. Owoce są niezbyt duże, bordowoniebieskie, silnie pokryte bardzo intensywnym, jasnoniebieskim nalotem. Miąższ jest żółty do pomarańczowożółtego, zwarty, bardzo słodki i smaczny. Ponadto jest to jedna z odmian deserowych śliw, doskonała również na przetwory, m.in. kompoty czy powidła. Katinka jest odporna na szarkę śliwy.
Warto zastanowić się nad zasadzeniem odmian śliw o niskim potencjale wrażliwości na szarkę śliwy. Fot.123RF.com
-
Carpatin
Rumuńska odmiana odporna na mróz i choroby, m.in. na szarkę śliwy. Owoce dojrzewają w połowie sierpnia. Ich skórka jest czarnofioletowa, pokryta jasnym nalotem woskowym, a miąższ żółty, smaczny i łatwo oddziela się od pestek.
-
Kalipso
To stosunkowo nowa, polska odmiana, wyhodowana w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach. Jej owoce wyróżniają się specyficznym, pysznym aromatem. Są granatowe z szaroniebieskim nalotem woskowym. Miąższ koloru pomarańczowożółtego jest zwarty, soczysty i łatwo oddziela się od pestki. Drzewa tej odmiany są wytrzymałe na mróz i tolerancyjne wobec szarki śliwy.
-
Jojo
Odmiana niemiecka, uchodząca za pierwszą śliwę całkowicie odporną na szarkę. Drzewa rosną średnio silnie, plonują regularnie i obficie. Owoce dojrzewają w pierwszej połowie września i mogą długo pozostawać na drzewie. Są wydłużone i ciemnoniebieskie z jasnym nalotem woskowym. Jest to bardzo cenna odmiana o wysokiej jakości owoców.
Innymi odmianami całkiem dobrze opierającymi się szarce śliwy są: Fryga, Opal, Silvia, Cacanska Lepotica, Węgierka Wczesna, Record oraz Presenta.
Przeczytaj również: Te choroby i szkodniki atakują nasze brzoskwinie najczęściej. Sprawdź, jak je zwalczyć
Oto najpopularniejsze choroby i szkodniki brzoskwini, z którymi może spotkać się każdy posiadacz drzew brzoskwiniowych w ogrodzie. Fot.123RF.com
Rzeżucha nie tylko na świątecznym stole. Uprawa w domu jest łatwa i tania na INTERIA.TV.