Spis treści:
- Jak wygląda wróbel domowy? Nie myl go z mazurkiem
- Dlaczego wróbli jest coraz mniej?
- Gdzie gniazdują wróble?
- Czym dokarmiać wróble?
- Czy wróble są pożyteczne?
Jak wygląda wróbel domowy? Nie myl go z mazurkiem
Wróbel domowy to ptak, który powszechnie darzony jest ogromną sympatią. Towarzyszy nam od tysięcy lat, ponieważ doskonale zaadaptował się do ludzkich siedlisk. Chętnie odwiedza wszelkie miejsca, gdzie bytuje człowiek – to właśnie tam zazwyczaj szuka pokarmu. Zdawać by się pomogło, że tak dobrze kojarzony gatunek jest łatwy w zidentyfikowaniu, tymczasem okazuje się, że wróbel domowy (Passer domesticus) jest często mylony z mazurkiem (Passer montanus). Ten ostatni wyróżnia się mniejszym rozmiarem i charakterystycznym, kasztanowobrązowym wierzchem głowy. Ponadto u mazurka możemy zauważyć czarną plamkę na białym policzku oraz dwa białe paski na skrzydłach. Samice i samce tego gatunku wyglądają tak samo.
Jak natomiast wygląda wróbel domowy, nazywany też zwyczajnym? Niewielki ptak może mieć od 16 do 18 cm długości i ważyć od 20 do 39 g. W przypadku samców zwróćmy uwagę przede wszystkim na pióra, które z wierzchu są brązowe z ciemnymi pręgami, od spodu zaś szare. Cechą rozpoznawczą gatunku są także szare policzki i czarny śliniak na podgardlu ptaka. W zależności od tego, czy trwa okres lęgowy, czy też się zakończył, dziób ptaka może być czarny lub szary. Nogi zwierzęcia są brązowe bądź różowe. Samice wróbla zwyczajnego mają szarobrązowe pióra i podobne jak samce paski na grzbiecie, nie zauważymy na nich jednak innych charakterystycznych znamion. Dziób samicy jest szary, a nogi mają różowy kolor.
Samiec wróbla nieco różni się od samicy. Fot. CanvaPro
Dlaczego wróbli jest coraz mniej?
Trudno sobie wyobrazić polski krajobraz bez głośno i radośnie ćwierkających wróbli. Możliwe jednak, że w pewnym momencie będziemy musieli oswoić się z takim obrazem. Populacja wróbli zmniejsza się z każdym rokiem. Jak donosi Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, w ciągu zaledwie 6 lat (od 2000 do 2006) z naszego kraju zniknął co siódmy wróbel! Na zmniejszanie się liczebności tych ptaków ma wpływ kilka czynników, które wynikają przede wszystkim ze zmian cywilizacyjnych.
Jednym z głównych powodów, dlaczego wróbli jest coraz mniej, jest postępujący ubytek miejsc lęgowych. Zwierzętom jest trudniej niż kiedyś założyć gniazda, gdy wszelkie otwory w budynkach są zabezpieczane kratą lub termoizolacją. Jest również coraz mniej krzewów, w których mogłyby znaleźć schronienie przed drapieżnikami czy człowiekiem. Niestety wróbli jest mniej niż niegdyś również dlatego, że wskutek stosowania chemicznych środków ochrony roślin spadła liczba owadów, stanowiących pożywienie dla piskląt tych ptaków. Dużo trudniej jest im zdobyć również taki pokarm jak ziarno oraz nasiona dzikich roślin. Na spadek przeżywalności wróbli ma wpływ także zanieczyszczenie środowiska.
Populacja wróbli z roku na rok jest coraz mniej liczna. Fot. CanvaPro
Warto wiedzieć, że na terenie naszego kraju wróbel zwyczajny jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Sklasyfikowano go jako gatunek najmniejszej troski, co oznacza, że nie jest zagrożony wyginięciem. Jego populacja jest liczna i szeroko rozpowszechniona, ale ma tendencję spadkową. Właściwa liczebność gatunku powinna być utrzymywana poprzez nasadzenia drzew, zachowywaniu drzew z dziuplami, tworzenie sztucznych miejsc lęgowych czy takim prowadzeniu budów oraz remontów, aby w jak najmniejszym stopniu ingerować w siedliska tych zwierząt.
Przeczytaj również: Taki gość w karmniku to skarb. Jak zwabić do ogrodu kowalika i czym go dokarmiać?
Gdzie gniazdują wróble?
Okres lęgowy wróbli domowych trwa od lutego aż do września. W tym czasie zarówno samce, jak i samice tworzą bezpieczne kryjówki, w których składają jaja. Bardzo często zdarza się, że zajmują gniazda opuszczone przez inne zwierzęta, np. jaskółki, oknówki czy brzegówki. Wróble gniazdują przede wszystkim w szczelinach budynków. Szukają lokum zwłaszcza za rynnami, w otworach wentylacyjnych lub pod dachówkami, a także w innych osłoniętych miejscach.
Gniazdo wróbla domowego na ogół zbudowane jest z takich materiałów jak słoma, źdźbła traw, kawałki tkanin, fragmenty sznurka oraz papier. Ciepłą wyściółkę stanowią ptasie pióra. Kryjówka ma zaokrąglony kształt, a wejście do niej znajduje się z boku.
Czym dokarmiać wróble?
Powszechnie lubiane wróble to ptaki, które nie odlatują z naszego kraju na zimę. Szczególnie o tej porze roku, gdy pożywienia jest mało, potrzebują naszej aktywnej pomocy. Warto wiedzieć, czym dokarmiać wróble, aby pomóc im przetrwać ten trudny dla nich czas. Bezpieczne dla ptaków będą:
- ziarna zbóż, np. owsa i pszenicy,
- kasze i nasiona (gryczana, pęczak, łuskany słonecznik),
- płatki owsiane.
Podstawą diety wróbla są ziarna zbóż. Fot. CanvaPro
Pamiętajmy też o udostępnieniu wróblom pojemników z wodą. W jaki jeszcze sposób możemy wesprzeć te sympatyczne ptaki? Jeśli mamy ogród, zostawmy na zimę choć część dzikich roślin, ponieważ ich nasiona stanowią dla wróbli cenne pożywienie. Bezpiecznym schronieniem dla nich są wysokie i gęste krzewy, które warto sadzić na przydomowej działce. W trakcie sezonu starajmy się korzystać wyłącznie z naturalnych środków ochrony roślin, by nie zmniejszyć populacji owadów na swoim terenie. Warto również zostawić w spokoju stare gniazda zbudowane przez wróble lub inne ptaki bądź rozwieszać w zacisznych miejscach budki lęgowe.
Czy wróble są pożyteczne?
Wróble przez niektórych postrzegane są jako szkodniki. Tymczasem ptaki te odgrywają ważną rolę w ekosystemie i są bardzo pożyteczne. Regulują populację powszechnie występujących, niepożądanych w naszych ogrodach owadów. Głównym pokarmem piskląt są takie owady i ich larwy jak mszyce, ryjkowce czy prostoskrzydłe, nazywane potocznie konikami polnymi. Ptaki te zjadają również nasiona dzikich roślin, które staramy się na różne sposoby wytępić. Można śmiało uznać, że wróble chroniące nasze uprawy są najlepszym przyjacielem każdego ogrodnika.
Źródło: deccoria.pl, otop.org.pl
Przeczytaj również:
Jak zrobić karmnik dla ptaków? Trzy tanie i szybkie sposoby na wykonie karmnika
Są mylone z myszami albo nornicami. Czy trzeba się pozbyć ryjówek z ogrodu?
Tylko nie jaskrawy – odstraszy zamiast zwabić. Dlaczego kolor karmnika dla ptaków ma znaczenie?