Spis treści:
- Co to są rośliny fitosanitarne?
- Rośliny fitosanitarne: przykłady
- Jak wykorzystać rośliny fitosanitarne w ogrodzie?
Co to są rośliny fitosanitarne?
Rośliny fitosanitarne to cała gama wyselekcjonowanych roślin, które korzystnie oddziałują na zdrowotność nie tylko sąsiednich sadzonek, ale również gleby. Wyróżniają się immanentną odpornością na dość szeroki zakres patogenów oraz szkodników. Potrafią wydzielać związki hamujące rozwój szkodliwych organizmów, jednocześnie je zwalczając. Są w stanie przetrwać ataki chorób bez konieczności częstego stosowania chemii. Rośliny fitosanitarne bezpośrednio działają antygrzybiczo i szkodnikobójczo, ale jednocześnie to również te rośliny, które użyźniają glebę i poprawiają jej warunki. To w perspektywie czasu przekłada się na zdrowe plony uprawianych na niej warzyw czy roślin ozdobnych.
Rośliny fitosanitarne mogą funkcjonować jako zielony nawóz. Świetnie nadają się do tego, by wykorzystać je przed posadzeniem właściwych roślin jako przedplon. Mogą zostać wykorzystane również jako międzyplon. Wplecione pomiędzy rzędy w ogrodzie warzywnym lub między rośliny uprawne będą "stać na straży" odstraszając szkodniki. Rośliny fitosanitarne to także świetne rozwiązanie, jeżeli w naszym ogrodzie pojawiły się chwasty lub mamy wydzielone miejsce pod przyszły ogródek. Posadzenie roślin fitosanitarnych rok wcześniej ograniczy wysiew chwastów.
Rośliny fitosanitarne: przykłady
Rośliny fitosanitarne to długa lista przykładów, zarówno tych ozdobnych, jak i tych uprawnych oraz warzywnych. Zacznijmy od przywołania tych drugich. Oto przykłady najbardziej popularnych i najczęściej występujących roślin fitosanitarnych warzywnych:
- Chrzan: charakteryzuje się niezwykle wysoką bakteriostatycznością oraz grzybobójczością, a ponieważ wydziela fitoncydy, to świetnie radzi sobie w miejscu, gdzie uprawiane są ziemniaki, bo odstrasza stonkę ziemniaczaną.
- Czosnek: ta roślina fitosanitarna również działa bakterio i grzybobójczo. Szczególnie gdy zamierzamy w ogrodzie posadzić truskawki. Czosnek to niemała gwarancja, że te nie zaatakuje szara pleśń, jeżeli wiosna będzie deszczowa oraz mokra. Warto więc czosnek posadzić między grządki truskawek. Inne rośliny fitosanitarne, o tych samych właściwości co czosnek, to także cebula.
Czosnek to roślina fitosanitarna, która jest stosowana do ochrony innych gatunków przed szkodnikami i chorobami. Fot.CanvaPro
- Gorczyca: to propozycja dla ogrodników, którzy lubią łączyć piękno i praktyczność. Z jednej strony gorczyca zwalcza takie szkodniki jak mątwik buraczany. Z drugiej poprawia stan gleby, wzbogacając ją o składniki mineralne i substancje organiczne. Jednak oprócz tego to jedna z ładniejszych roślin fitosanitarnych, która świetnie będzie prezentować się w ogrodzie.
- Rzepak: chociaż kojarzy się głównie z dużą uprawą, z powodzeniem można stosować go w przydomowych ogródkach. Tu świetnie poradzi sobie przede wszystkim ze wzrostem chwastów. Jednocześnie wpływa na jakość i zdrowotność gleby.
- Gryka: choć z jej nasion powstają kasze, to ten rodzaj rośliny fitosanitarnej wpływa na poprawę wodno-powietrznych warunków gleby. Dodatkowo warto posadzić ją tam, gdzie zalęgły się drutowce i pędraki. Grykę warto posadzić tam, gdzie w przyszłości ma powstać warzywny ogród, by odstraszać szkodniki.
- Nostrzyk: ten bardzo często wykorzystywany jest jako nawóz zielony, chociaż równie dobrze sprawdzi się w odstraszaniu gryzoni. Warto więc sadzić go w pobliżu warzyw, a ciekawostką jest fakt, że nostrzyk ma bardzo dużo leczniczych właściwości, tym bardziej warto z niego skorzystać.
- Owies: rośliny fitosanitarne jak ta mogą być pomocne w miejscach mocno zainfekowanych chorobami i z dużą ilością szkodników. Owies przerywa tak zwany ciąg zarazkowy patogenów w glebie z jednej strony, a z drugiej zawiera skopolatynę, która hamuje rozwój części patogenów. Oprócz tego ogranicza zachwaszczanie ogrodu, a także poprawia strukturę gleby.
Rośliny fitosanitarne to także te ozdobne, które będą cieszyć oko ogrodnika. Jakie spełnią nie tylko estetyczną, ale także praktyczną funkcję w ogrodzie? Najbardziej popularny przykład rośliny fitosanitarnej to aksamitki. Te barwne kwiaty przede wszystkim zwalczają nicienie glebowe, produkując i wydzielając do gleby substancje je zwalczające. Warto je mieć w towarzystwie warzyw kapustnych i korzeniowych, ponieważ zwalczają mączlika szklarniowego oraz bielinka kapustnika.
Przykłady roślin fitosanitarnych to również nasturcja czy facelia błękitna. Pierwsza ma szczególny charakter ochronny ogrodu, ponieważ nasturcja, zamiast zwalczać szkodniki, to... zwabia je do siebie. W ten przewrotny nieco sposób sprawia, że bezpieczne są inne rośliny w ogrodzie, a szkodniki takie jak mszyce zgromadzone w jednym miejscu łatwiej zwalczyć. Z kolei facelia błękitna poprawi strukturę gleby, zwalczy patogeny glebowe, a także szkodniki jak na przykład mątwika. Inne rośliny fitosanitarne to także czosnek ozdobny, który nie tylko odkaża glebę, ale jednocześnie odstrasza nornice.
Do roślin fitosanitarnych zaliczamy niektóre gatunki ozdobne. Fot.CanvaPro
Jak wykorzystać rośliny fitosanitarne w ogrodzie?
Rośliny fitosanitarne sprawdzą się w walce, nie tylko prewencyjnej, ze szkodnikami. Ich właściwości to poprawa struktury gleby oraz gwarancja uniknięcia rozproszenia się groźnych patogenów. Oprócz tego rośliny fitosanitarne mogą zostać wykorzystane do ograniczenia zmęczenia gleby. Jak to zrobić? Warto na około 15-20 procentach ogrodu posadzić takie rośliny po to, aby dać "odpocząć" glebie, a jednocześnie, aby pozbyć się ewentualnych szkodników oraz chorób. Po roku można zastosować zabieg w innej części ogrodu.
Rośliny fitosanitarne sprawdzają się szczególnie tam, gdzie ogrodnik ma do czynienia z nieustająco powracającymi szkodnikami i chorobami. Jak wspomnieliśmy na początku, warto je posiać w miejscu, gdzie za rok lub dwa ma powstać warzywny ogród. To zdecydowanie zaprocentuje. Warto jednak pamiętać o tym, aby unikać siewów w następstwie po gatunkach spokrewnionych. Niemniej jednak rośliny fitosanitarne warto uprawiać ze względu na wyczyszczenie ogrodu ze szkodzących jej czynników.
Źródła: deccoria.pl, YouTube/SODR
Przeczytaj również:
Masz je w ogrodzie? Lepiej usuń. Przyciągają kleszcze jak mało co
Nie ma lepszego sposobu na użyźnianie gleby. Co to jest i jak stosować wermikompost?
Zakładamy grządki warstwowe. Jak użyźnić glebę domowym sposobem?