Spis treści:
Dlaczego warto sadzić stare odmiany jabłoni?
Stare odmiany jabłoni przeżywają renesans. Kiedyś można było spotkać je w każdym polskim sadzie, później na długie lata zostały zapomniane. Na szczęście dziś znów rośnie zainteresowanie tymi drzewami owocowymi o niezwykle bogatej historii, głównie wśród amatorów ogrodnictwa. Na skalę masową, w sadach towarowych, nadal wybiera się starannie wyselekcjonowane odmiany jabłoni. Oczywiście nikogo to nie dziwi, ponieważ charakteryzują się one dobrą odpornością na mróz, małą podatnością na choroby czy szkodniki oraz wysoką plennością.
Stare odmiany jabłoni są bardzo cenne, warto je więc zachować. Fot. miloszg/123RF.com
Czy oznacza to, że powinniśmy wybierać do ogrodu nowe odmiany jabłoni? Jeśli chcemy, możemy się na to zdecydować, jednak owoce z takich drzew nie zastąpią niepowtarzalnego smaku tych, które zbierzemy ze starej jabłoni. Wyselekcjonowane, przemysłowe odmiany niewątpliwie mają wiele zalet, ale brakuje im głębi smaku charakterystycznej dla tradycyjnych jabłek. Wyjątkowy aromat, złożony, bogaty bukiet smakowy przywołujący najmilsze wspomnienia z czasów dzieciństwa należą do największych atutów dawnych odmian jabłoni.
O starych odmianach jabłoni krąży niepochlebna opinia, że zrezygnowano z nich, ponieważ często chorowały, były atakowane przez szkodniki, przemarzały i były bardzo wymagające. W wielu przypadkach to prawda, ale na pewno nie we wszystkich. Istnieje wiele starych odmian jabłoni, które są doskonale przystosowane do naszego klimatu i dobrze znoszą zimowe chłody. Co więcej, część ciekawych odmian rzadko zapada na choroby i sporadycznie jest atakowana przez szkodniki, więc nie są bardziej skomplikowane w pielęgnacji niż popularne jabłonki.
Kolejnym powodem, dlaczego warto sadzić stare odmiany jabłoni, jest troska o zachowanie naszego kulturowego dziedzictwa. Wiele z nich uprawiano w Polsce już w XVI w., dlatego mają niezwykle bogatą historię. Jedne z najstarszych to pochodzące z XVI w. Kosztela i Kalwila Biała. Pierwsze wzmianki o Grafszynku Prawdziwym czy Szarej Renecie pojawiły się natomiast w XVII w. Informacje na temat dawnych odmian znajdujemy w starych publikacjach, rękopisach i książkach kucharskich. Wiele ze starych jabłoni ma swojskie, regionalne nazwy, które wykorzystywano tylko na danym terenie.
Nowe odmiany jabłoni mają wiele zalet, ale stare górują nad nim smakiem. Fot. anmbph/123RF.com
Przeczytaj również: Sierpniowe cięcie malin. Porządkowanie pędów to podstawa po zbiorach
Stare odmiany jabłoni – 10 najlepszych propozycji
Zapomniane odmiany jabłoni powoli wracają do łask. W szkółkach możemy znaleźć coraz więcej ciekawych sadzonek do swojego ogrodu. Na które z nich warto się zdecydować? Musimy wziąć pod uwagę takie cechy odmiany jak odporność na mróz, choroby i szkodniki oraz termin zbioru owoców. Zastanówmy się, w jaki sposób chcemy wykorzystać plony – przeznaczyć do jedzenia na surowo, wykorzystać do pieczenia czy może zrobić z nich przetwory? Wszystkie te informacje pomogą nam dokonać wyboru.
Na jaką starą odmianę jabłoni warto się zdecydować? Fot. miloszg/123RF.com
Jaką starą odmianę jabłoni posadzić w ogrodzie? Poniżej przedstawiamy 10 najlepszych propozycji.
- Jabłoń Kantówka Gdańska – ta stara, polska odmiana jabłoni odznacza się wysoką odpornością na mróz i zdrowo rośnie nawet bez chemicznych oprysków. Pochodzące z niej jabłka są najsmaczniejsze po przechowywaniu w chłodzie. Mają jasnożółty, kruchy i słodko-kwaśny miąższ.
- Jabłoń Reneta Landsberska – jej duże, lekko spłaszczone owoce możemy zbierać w październiku. Ich skórkę pokrywa delikatny rumieniec, a miąższ jest bardzo soczysty i orzeźwiający w smaku. Odmiana ta na słonecznych stanowiskach ma dobrą odporność na choroby i rzadko przemarza.
- Jabłoń Alant – odmiana ta znana jest od przeszło 500 lat. Jej ogromnym atutem jest bardzo wysoka odporność na choroby i szkodniki, a także fakt, że nie wymaga zabezpieczania na zimę. Jest bardzo plenna. Rodzi owoce o cytrynowej skórce i kremowym, przyjemnie pachnącym miąższu. Nadają się do długoterminowego przechowywania.
- Jabłoń Bursztówka Styryjska – owoce pochodzące z tego drzewa zazwyczaj są gotowe do zbioru w drugiej połowie października. Są one niewielkie i pokrywają je brązowe plamki, ale świetnie nadają się do przetworów i domowych wypieków. Jeśli zapewnimy jej słoneczne stanowisko, będzie rosła zdrowo bez dodatkowych oprysków. Odmiana ta nie jest wrażliwa na mróz.
- Jabłoń Cesarz Aleksander – ta dawna odmiana jabłoni znana jest również pod nazwą Aporta. Zbiorów możemy spodziewać się pod koniec września. Owoce są bardzo duże i okrągłe, mają słodko-kwaśny smak i wspaniały aromat. Jabłoń ta jest odporna na mróz oraz choroby.
- Jabłoń Charłamówka – miąższ jej owoców przypomina dobrze nam znane papierówki. Odmiana ta dobrze rośnie w każdej glebie i nawet w półcieniu. Świetnie znosi mrozy oraz rzadko choruje.
- Jabłoń Golden Noble – to niekapryśna odmiana, o której pierwszy raz wspomniano w 1820 r. Nie ma wygórowanych wymagań stanowiskowych i glebowych, a ponadto odznacza się bardzo dobrą odpornością na chłód, choroby oraz szkodniki. Jej smakowite owoce są lekko kwaskowate z korzennymi nutami.
- Jabłoń Głogówka – owoce z tego drzewa możemy zbierać w drugiej połowie września. Są one duże lub średnie i pokryte czerwonym rumieńcem. Wyróżniają się kwaskowatym miąższem, który przypomina nieco w smaku głóg. Z tego względu najczęściej wykorzystywane są do domowych przetworów i wypieków.
- Jabłoń Gołąbek Czerwony – jeśli zapewnimy tej starej odmianie urodzajną glebę, obrodzi wyjątkowo obficie. Owoce są małe lub średnie, lecz niezwykle smaczne. Można wyczuć w nich migdałową nutę, niespotykaną u innych odmian.
- Jabłoń Klaudiusz – owoce tej odmiany warto jeść na surowo, ponieważ mają soczysty, kruchy i słodki miąższ z delikatnie kwaskowatym posmakiem. Jabłoń ta plonuje dobrze nawet w ubogiej ziemi. Jest odporna na choroby, szkodniki i zimowy chłód.
Każdy ogrodnik może posadzić u siebie starą odmianę jabłoni, by móc cieszyć się smakiem owoców przywołujących wspomnienia z dzieciństwa. Wiele zapomnianych odmian jest świetnie przystosowanych do naszego klimatu i nie sprawiają kłopotów w uprawie.
Źródła: deccoria.pl, niepodlewam.pl
Przeczytaj również:
Aronia czarna – wielozadaniowy krzew w ogrodzie. Uprawa, zastosowanie w ogrodzie i właściwości
Najbardziej reprezentacyjnie wygląda jesienią. Jak przedłużyć owocowanie miechunki rozdętej?
Duże, jak pięść i okrągłe jak z obrazka. Sprawdziliśmy, co wpływa na wielkość jabłek w uprawie