Spis treści:
- Szczepienie drzewek i krzewów – na czym polega?
- Kiedy najlepiej szczepić drzewa i krzewy owocowe?
- 5 sposobów szczepienia drzewek owocowych
Szczepienie drzewek i krzewów – na czym polega?
Obok w pełni naturalnych sposobów wprowadzania nowych roślin do ogrodu czy sadu (wysiewu czy umieszczaniu w glebie sadzonek) istnieją także inne metody, które nie zachodzą naturalnie, jednak nie wiążą się ze stosowaniem żadnych dodatkowych chemicznych środków.
Są to różne wariacje tej samej procedury znanej pod nazwą szczepienia drzewek i krzewów owocowych.
Całość polega na połączeniu dwóch (zwykle różnych, ale biologicznie "kompatybilnych") gatunków czy odmian roślin. Robi się to mechanicznie, zapewniając powierzchnię styczną między zrazem (roślina dołączana) a podkładką (roślina, na której szczepimy zraz).
Czytaj też: 5 naturalnych ukorzeniaczy dla roślin domowych i ogrodowych. Nie ma prostszych sposobów na ich rozmnażanie
Poprawne przeprowadzenie szczepienia niesie za sobą wiele korzyści, których nie sposób osiągnąć w inny sposób. To m.in.:
- możliwość hodowania kilku odmian (np. jabłoni) na jednym pniu;
- dostosowanie podkładki do warunków glebowych na danym terenie i zaszczepienie gatunku, który poradziłby sobie w nich gorzej;
- możliwość dopasowania pokroju drzewa (np. zaszczepienie odmiany karłowatej) do naszych preferencji;
- szansa na bardziej obfite owocowanie w przypadku starych drzew, które same dają już mniej plonów.
Szczepienie drzewek i krzewów owocowych bardzo często przeprowadzają ogrodnicy, którzy nie dysponują zbyt dużą działką – pierwszy punkt powyższej listy najlepiej wyjaśnia, dlaczego takie rozwiązanie jest w opisanej sytuacji szczególnie korzystne.
Kiedy najlepiej szczepić drzewa i krzewy owocowe?
Co do zasady szczepienie drzewek i krzewów przeprowadza się przed wejściem roślin w okres wegetacyjny, czyli w okolicach stycznia i lutego, choć zwykle powinno przyjąć się także szczepienie z początku marca.
Są także metody, które można stosować nawet w lecie, jednak wtedy nie szczepi się całego zrazu, tylko pojedynczy pąk liściowy na pęd podkładki.
Co do zasady szczepienie drzewek i krzewów przeprowadza się przed wejściem roślin w okres wegetacyjny, czyli w okolicach stycznia i lutego, choć zwykle powinno przyjąć się także szczepienie z początku marca. Fot.123RF.com
Zrazy najlepiej pobierać na jesień (można także wczesną wiosną, przed wypuszczeniem pąków). Aby uniknąć ich przemarznięcia najlepiej przechowywać je w piwnicy lub budynku gospodarczym. Jeśli temperatura w zimie spada tam poniżej zera, to należy zabezpieczyć je przed mrozem warstwą piachu.
5 sposobów szczepienia drzewek owocowych
Najpopularniejszym i zarazem najprostszym sposobem szczepienia jest szczepienie przez stosowanie.
To metoda właściwa, kiedy zraz i podkładka są do siebie zbliżone średnicą. Cięcie jednego i drugiego fragmentu powinno być wykonane pod kątem, aby zapewnić jak największą powierzchnię styczną. Niezależnie od wybranej metody zawsze należy używać naostrzonych i czystych narzędzi – cięcie ma być równe, gładkie i wolne od zanieczyszczeń.
Po zaszczepieniu rośliny w tej i pozostałych metodach trzeba usztywnić i zabezpieczyć miejsce łączenia obwiązując je ciasno taśmą, gumką, folią czy rafią.
Dobrze też użyć wcześniej maści ogrodniczej. Niektórzy sugerują też zastosowanie roztopionego wosku, który ma powstrzymać wodę przed wyciekaniem przez ranę. Trzeba jednak uważać, aby wosk nie dostał się pomiędzy zraz i podkładkę, uniemożliwiając zrost i przepływ składników odżywczych.
Wariacją szczepienia przez stosowanie jest szczepienie z nacięciem, gdzie w podkładce wycina się wąską szczelinę, a następnie umieszcza w niej zręb wcześniej przycięty tak, aby uzyskać wypustkę pasującą do nacięcia. W ten sposób uzyskujemy nie tylko większą powierzchnię styczną, ale także dodatkową stabilizację szczepionki (co nie zwalnia z konieczności użycia taśmy czy sznurka i ciasnego obwiązania miejsca szczepienia).
Drugi sposób to szczepienie na klin, optymalne kiedy zraz jest znacznie cieńszy niż podkładka. W pobliżu krawędzi podkładki (bliżej kory niż środka) formuje się trójkątny klin, a następnie umieszcza w nim pasujący do klina zraz. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zrobić to odwrotnie – najpierw uformować zraz, a potem wyciąć odpowiedni otwór w podkładce. Tak jak poprzednio stosujemy maść ogrodniczą i ciasne wiązanie.
Drzewka i krzewy owocowe szczepić można na różne sposoby. Fot.123RF.com
Kolejny sposób szczepienia to utworzenie tzw. przystawki bocznej. Stosuje się je, gdy nie chcemy przeprowadzać pełnego cięcia podkładki. Wtedy w korze na jej boku wycina się otwór przypominający literę "T" i formuje zraz w bardzo ostry, cienki klin, który można wsunąć w przygotowane miejsce. Z uwagi na to, że konieczny jest bardzo cienki zraz, do tego celu stosuje się niemal wyłącznie jednoroczne pędy. Oczywiście, tak jak zawsze, używamy maści zabezpieczającej roślinę i ciasno obwiązujemy miejsce szczepienia.
Sprawdź: Jak rozmnożyć rododendrony? Najlepsze sposoby, poradzi sobie nawet amator
Do omówienia pozostaje jeszcze szczepienie za korę, określane też czasem kożuchówką. W tej metodzie podkładkę przygotowuje się, prowadząc cięcie równolegle do powierzchni ziemi (w poprzek konaru) i wycina trójkątne otwory na obwodzie. W ten sposób w jednej podkładce można umieścić kilka szczepionek o niewielkiej średnicy.
Ostatnia metoda to okulizacja, czyli wspomniane wcześniej przeszczepienie samego oczka lub oczka z niewielkim fragmentem pędu z odmiany szlachetnej na pęd podkładki. Cały proces przebiega nieco inaczej, niż w omawianych powyżej sposobach. Dokładną instrukcję okulizacji (oczkowania) na przykładzie krzewów róży opisywaliśmy w tym artykule.
Przy okazji możemy też przekonać się, że szczepienie nie musi wcale ograniczać się do gatunków owocowych, ale także tych ozdobnych. Możliwe jest także szczepienie roślin iglastych. W gruncie rzeczy przebiega ono niemal identycznie do opisanych powyżej metod (oprócz ostatniej), o czym więcej pisaliśmy tutaj.
Źródła: deccoria.pl; www.drzewa.com.pl; www.drzewkaowocowe24.pl; www.swiatkwiatow.pl
Czytaj także: