Spis treści:
Gotu cola (wąkrota azjatycka)
Gotu cola (Centella asiatica) to jednoroczna roślina z rodziny selerowatych, która jest często nazywana wąkrotą azjatycką lub wiciokrzewem azjatyckim. W naturze rośnie na terenach wilgotnych, podmokłych i ciepłych w klimacie tropikalnym lub subtropikalnym. Można ją spotkać głównie na Madagaskarze, w Indiach, Tajlandii, Chinach czy Sri Lance. Osiąga od 15 do 25 cm wysokości, szybko się rozrasta i tworzy długie rozłogi korzeniowe (zbliżone do korzeni poziomki). Łodygi wąkroty azjatyckiej są wiotkie, pojawiają się na nich nerkowate liście o delikatnie karbowanych brzegach. Latem gotu cola pokrywa się drobnymi kwiatami w kolorze białym, różowym lub czerwonawym (są one zebrane w baldachy). Owocem tej rośliny są małe, okrągłe jagody. Wąkrota azjatycka jest szczególnie doceniana za swoje właściwości lecznicze, które są znane od tysięcy lat.
Jak uprawiać gotu colę?
Gotu cola jest rośliną jednoroczną, ale z powodzeniem można ja uprawiać w doniczce na parapecie w domowym zaciszu. Jest doceniana nie tylko za swoje walory estetyczne, ale przede wszystkim właściwości prozdrowotne, dlatego zasługuje na miejsce w każdym domu. Aby bujnie i zdrowo rosła, należy jej stworzyć warunki jak najbardziej zbliżone do tych naturalnych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji wąkroty azjatyckiej w doniczce.
- Stanowisko – w naturze gotu cola występuje w miejscach ciepłych i wilgotnych – to właśnie w takich warunkach rośnie szczególnie intensywnie, a jej liście stają się większe i bardziej mięsiste. Należy zapewnić jej temperaturę nie niższą niż 15 st. C (najlepiej, aby była ona powyżej 23 st. C). Stanowisko powinno być jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione, ponieważ intensywne promienie słoneczne mogą poparzyć jej liście.
Gotu cola preferuje stanowiska jasne, o rozproszonym świetle. Fot.banchaphoto123/123RF.com
- Ziemia – wąkrota azjatycka lubi gleby żyzne, przepuszczalne i stale umiarkowanie wilgotne (w takim podłożu szybciej rośnie). Optymalny jest odczyn od lekko kwaśnego po obojętny. Gotu cola źle znosi podłoże zbyt ciężkie i nadmiernie wilgotne, gdyż może to prowadzić do gnicia korzeni. Aby zapewnić optymalne warunki do wzrostu, ziemię można rozluźnić m.in. gruboziarnistym piaskiem.
- Podlewanie – gotu cola preferuje wilgotne środowisko, dlatego należy pamiętać o jej regularnym podlewaniu. Roślinę nawadniamy dopiero wtedy, gdy wierzchnia warstwa ziemi w doniczce przeschnie. Unikajmy przelania wąkroty azjatyckiej, gdyż bardzo tego nie lubi (może wówczas dojść do gnicia korzeni). Najlepsza dla roślin będzie woda miękka (np. przegotowana i ostudzona).
Przeczytaj również: Pachnie jak pieczarka, ma dużo żelaza i witaminy C. Jak uprawiać rungię na parapecie?
- Nawożenie – w okresie wzrostu, wiosną i latem, warto zadbać o właściwe nawożenie. W tym celu najlepiej sprawdzą się nawozy organiczne lub preparaty do roślin zielonych, które stosuje się co 4-6 tygodni. W okresie zimowym gotu cola przechodzi w stan spoczynku, więc nawożenie należy ograniczyć lub całkowicie przerwać.
- Przycinanie – wąkrota azjatycka rośnie dość szybko i wytwarza długie pędy. Z kolei regularne przycinanie jest kluczowym elementem zagęszczania rośliny. Poza tym pozwala na zachowanie ładnego wyglądu. Należy też usuwać żółknące lub uschnięte liście.
Wąkrota azjatycka wymaga stale wilgotnego podłoża, ale nie można doprowadzić do jej przelania. Fot.wittybear/123RF.com
- Rozmnażanie – roślinę można rozmnożyć zarówno przez odrosty korzeniowe, jak i sadzonki. Aby pobrać sadzonkę z rośliny matecznej, wystarczy odciąć fragment łodygi z kilkoma liśćmi, umieścić go w wodzie, a gdy wypuści korzenie – posadzić w ziemi.
- Choroby i szkodniki – odpowiednio pielęgnowana roślina jest dość odporna na choroby i szkodniki. Natomiast nadmiar wilgoci może prowadzić do gnicia korzeni i rozwoju chorób grzybowych, takich jak mączniak prawdziwy czy rdza. Czasem gotu cola może paść ofiarą mszyc (szczególnie gdy okaz jest bardzo osłabiony).
Jakie właściwości ma gotu cola?
Właściwości lecznicze wąkroty azjatyckiej są znane od starożytności. Stosowana była w tradycyjnej medycynie chińskiej czy ajurwedyjskiej. W niektórych częściach Azji nazywana jest „źródłem życia”, natomiast Chińczycy uważają ją za niezawodny lek na długowieczność. Gotu cola w naturalny sposób hamuje procesy starzenia skóry, gdyż wspomaga syntezę kolagenu, dzięki czemu poprawia jędrność i elastyczność skóry. Wąkrota azjatycka bywa też nazywana „pokarmem dla mózgu” i „zielem pamięci”. Wspomaga pracę mózgu, przyspiesza procesy myślenia, poprawia też pamięć i koncentrację, dlatego jest częstym składnikiem suplementów diety mających za zadanie poprawić sprawność umysłową. W swoim składzie zawiera witaminy A, C, E, K, witaminy z grupy B oraz minerały, takie jak magnez, wapń, selen i cynk.
Gotu kola jest ceniona ze względu na swoje potencjalne korzyści dla zdrowia. Fot.Arayabandit/CanvaPro
Gotu cola wykazuje działanie bakteriobójcze i grzybobójcze, wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, zwalcza gorączkę i infekcje. Poza tym pomaga pozbyć się dolegliwości żołądkowych oraz pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego. Wykazuje również silne właściwości antyoksydacyjne, dzięki czemu niszczy komórki rakowe. Ze względu na właściwości przeciwzapalne, wąkrota azjatycka znajduje zastosowanie w leczeniu zapalenia stawów. Warto też wiedzieć, że gotu cola zmniejsza objawy napięcia nerwowego, jest sojusznikiem dobrego snu, a nawet pomaga poprawić nastrój.
Regularne stosowanie produktów z wąkrotką uelastycznia naczynia krwionośne i poprawia krążenie krwi. Co więcej, jest często wykorzystywana w kosmetologii i dermatologii (zwłaszcza przy produkcji preparatów przeciwzmarszczkowych). Przyspiesza gojenie ran i zmniejsza widoczność blizn, a nawet znajduje zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych skóry, takich jak egzema czy łuszczyca. Wąkrotę azjatycką można stosować na wiele różnych sposobów. Najczęściej stosuje się zewnętrznie w postaci okładów miejscowych. Możemy ją też spożywać w postaci sproszkowanego ziela lub w formie naparów.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Mięta, oregano i komarzyca w jednym. Miętę meksykańską możesz uprawiać w doniczce
Grudnik kończy kwitnienie? Jak rozmnożyć kaktusa bożonarodzeniowego
Chcesz, żeby aloes zakwitł w domu? Pod koniec zimy możesz go do tego nakłonić