Spis treści
- Kapusta ozdobna – piękna i odporna
- Ciekawe odmiany kapusty ozdobnej
- Uprawa kapusty ozdobnej
- Gdzie sadzić kapustę ozdobną?
Kapusta ozdobna – piękna i odporna
Kapusta ozdobna (Brassica oleracea var. acephala) to dekoracyjna odmiana kapusty warzywnej, należąca do rodziny kapustowatych, z której wywodzą się także kalafior, brokuł czy brukselka. Nazwa „acephala” oznacza „bez głowy” i odnosi się do odmian, które nie wytwarzają zwartej główki, a zamiast tego rozrastają się w luźne rozetki liści. Roślina wywodzi się z wybrzeży atlantyckich Europy Zachodniej, gdzie naturalnie występuje na klifach i skalistych terenach. Współczesne odmiany kapusty ozdobnej są jednak głównie wynikiem hodowli w krajach azjatyckich, zwłaszcza w Japonii, skąd pochodzi wiele jej popularnych wariantów.
Przeczytaj również: Jeszcze możesz mieć duże pory z ogrodu. Wrześniowa pielęgnacja porów
Liście kapusty ozdobnej tworzą charakterystyczne, rozłożyste rozety, które mogą osiągać wysokość i średnicę do około 50 cm. W niektórych przypadkach roślina wytwarza łodygę. Kolorystyka i kształt liści zależą od konkretnej odmiany – wnętrze rozet może być zabarwione na różne odcienie bieli, żółci, różu, czerwieni czy fioletu, natomiast zewnętrzne liście najczęściej utrzymują głęboko zieloną lub niebieskozieloną barwę. Intensywne kolory liści kapusty ozdobnej ujawniają się dopiero przy spadku temperatur, co czyni ją szczególnie atrakcyjną w okresie jesieni i zimy. Dlatego najlepiej ścinać ją na bukiety właśnie w chłodniejsze dni, kiedy liście nabierają najintensywniejszych barw.
Jednym z największych atutów tej rośliny jest jej wyjątkowa odporność na niskie temperatury. W przeciwieństwie do wielu innych ozdobnych roślin, które tracą urok wraz z nadejściem pierwszych przymrozków, kapusta ozdobna zachowuje swoje intensywne barwy nawet przy temperaturach sięgających -15°C.
Mnogość odmian i kolorów to jedna z wielu zalet uprawy kapusty ozdobnej. Fot. suju-foto/CanvaPro
Ciekawe odmiany kapusty ozdobnej
Liście kapusty ozdobnej mogą być gładkie, faliste lub postrzępione, a także całobrzegie lub głęboko wcięte, w zależności od gatunku. Choć są jadalne, uprawia się je głównie w celach dekoracyjnych. Wśród ciekawych odmian tej rośliny znajdziemy m.in.:
- kapustę ozdobną ‘Chidori’ – ta odmiana charakteryzuje się postrzępionymi liśćmi w kolorze zielono-fioletowym. Osiąga około 25 cm. Najczęściej sadzi się ją w ogrodach oraz w donicach na balkonie i tarasie;
- kapustę ozdobną ‘Songbird’ – jej liście przybierają barwy zielone, różowe i czerwone. Dorasta do 25 cm. Świetnie nadaje się do jesiennych aranżacji, zarówno w ogrodach, jak i w donicach;
- kapustę kędzierzawą ‘Peacock’ – wyróżnia się mocno postrzępionymi liśćmi, wybarwionymi na zielono-biało. Dorasta do 30 cm. Bardzo często są wykorzystywane w bukietach lub jako elementy dekoracyjne w ogrodzie;
- kapustę ozdobną ‘Kamome’ – ma zielono-fioletowe fryzowane liście, tworzące oryginalną rozetę. Osiąga około 30 cm. Najlepiej sadzić ją w grupach oraz w kompozycjach z innymi roślinami jesiennymi;
- kapustę ozdobną ‘Osaka Red’ – wyróżnia się stożkowatym pokrojem i liśćmi wybarwiającymi się na kolor różowo-fioletowy, z widocznym jasnoróżowym unerwieniem. Dorasta do 30 cm. Można sadzić ją zarówno w ogrodach i donicach, jak i na balkonach i tarasach;
- kapustę ozdobną ‘Crane’ – charakteryzuje się ozdobnymi barwnymi liśćmi, tworzącymi piękne kwiaty o średnicy około 15 cm. Osiąga około 60 cm. Najczęściej wykorzystuje się ją jako kwiat cięty w bukietach.
Przeczytaj również: Kapusta ozdobna. Piękne i dekoracyjne warzywo, którym można przystroić grób
Uprawa kapusty ozdobnej
Uprawa kapusty ozdobnej to proces, który wymaga uwzględnienia kilku istotnych aspektów, aby roślina mogła w pełni rozwijać swoje walory dekoracyjne. W odpowiednich warunkach kapusta ozdobna stanowi piękną ozdobę ogrodu od późnej jesieni aż do pierwszych mrozów. Przedstawiamy szczegółowy przewodnik po uprawie tej rośliny.
- Siew i sadzenie
Kapusta ozdobna jest zazwyczaj uprawiana z nasion. Siew najlepiej rozpocząć wczesną wiosną, od marca do kwietnia, w inspektach lub pod osłonami. Nasiona wysiewa się na głębokości około 1- 1,5 cm. Pierwsze wschody pojawiają się po 7-10 dniach. Gdy siewki mają 2-3 liście, należy je przepikować, co oznacza przesadzenie roślin do oddzielnych pojemników, aby zapewnić im więcej miejsca do wzrostu. Młode rośliny kapusty ozdobnej można sadzić na miejsce stałe w maju lub czerwcu, gdy temperatura jest stabilnie wyższa, a przymrozki nie stanowią już zagrożenia.
Jeśli zdecydujemy się na sadzenie kapusty ozdobnej z rozsady, optymalny termin to przełom czerwca i lipca. Rośliny powinny być sadzone w rozstawie około 30-50 cm, w zależności od odmiany i planowanej wielkości rozety.
- Gleba
Kapusta ozdobna nie jest szczególnie wymagająca, jeśli chodzi o rodzaj gleby, jednak preferuje gleby żyzne, dobrze przepuszczalne i bogate w składniki odżywcze. Najlepsze są gleby o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym (pH 6,0-7,5). Zbyt kwaśne gleby mogą prowadzić do problemów z rozwojem roślin, takich jak chloroza liści. Warto przed sadzeniem nawieźć glebę kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem, co zapewni roślinom dobry start.
Kapusta ozdobna lubi słońce i żyzną glebę. Fot. goldenshark/123RF.com
- Stanowisko
Kapusta ozdobna najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, gdzie dostęp do światła jest obfity. Odpowiednia ilość światła zapewnia intensywne wybarwienie liści. Roślina może również rosnąć w półcieniu, jednak wtedy jej barwy będą mniej wyraziste. Ważne jest, aby unikać miejsc zbyt wilgotnych lub zacienionych, gdzie może być narażona na choroby grzybowe.
- Podlewanie
Kapusta ozdobna wymaga regularnego podlewania, zwłaszcza w fazie wzrostu. Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna, ale należy unikać zastoju wody, który może prowadzić do gnicia korzeni. W okresach suchych, zwłaszcza latem, rośliny potrzebują intensywniejszego nawadniania, jednak nadmiar wody może sprzyjać rozwojowi chorób. Najlepszym rozwiązaniem poranne podlewanie, ponieważ wtedy rośliny wyschną przed nocą, dzięki czemu zmaleje ryzyko infekcji grzybowych.
- Nawożenie
Kapusta ozdobna, podobnie jak inne odmiany kapusty, jest rośliną wymagającą pod względem składników odżywczych. Nawożenie należy rozpocząć od przygotowania gleby przed sadzeniem, a następnie stosować nawozy wieloskładnikowe lub organiczne w trakcie wegetacji. Zbyt duża ilość azotu może jednak prowadzić do bujnego wzrostu liści kosztem intensywności kolorów, dlatego warto unikać nawozów o wysokiej zawartości tego pierwiastka po rozpoczęciu jesieni.
Dobrze jest stosować nawozy o zbilansowanym składzie (np. 10-10-10), które równomiernie dostarczą roślinie azotu, fosforu i potasu. Regularne nawożenie co 3-4 tygodnie zapewni zdrowy rozwój rośliny, a dodatkowa dawka potasu przed jesienią pomoże wzmocnić liście i podkreślić ich barwy.
- Rozmnażanie
Kapusta ozdobna rozmnażana jest zazwyczaj z nasion, które można zebrać z roślin po okresie kwitnienia, jeśli pozostawimy je do wykształcenia strąków nasiennych. Roślina kwitnie w drugim roku uprawy, tworząc długie pędy z żółtymi kwiatami, a następnie strąki z nasionami. Zbierane nasiona mogą być przechowywane do kolejnego sezonu.
- Choroby i szkodniki
Kapusta ozdobna jest podatna na wiele tych samych chorób i szkodników, które atakują inne odmiany kapustowatych. Choroby, takie jak kiła kapusty (Plasmodiophora brassicae), mączniak prawdziwy czy zgnilizna twardzikowa, mogą powodować poważne uszkodzenia roślin. Aby im zapobiec, warto dbać o odpowiedni płodozmian oraz unikać sadzenia roślin kapustnych na tym samym stanowisku przez kilka lat.
Przeczytaj również: Kapusta zamiast kwiatów doniczkowych? Poznajcie kapustę ozdobną
Do najczęstszych szkodników należą mszyce, bielinek kapustnik oraz pchełki ziemne. Mszyce mogą być szczególnie uciążliwe, gdyż osłabiają rośliny i sprzyjają rozwojowi chorób wirusowych. W walce z szkodnikami pomocne są metody naturalne, takie jak stosowanie preparatów na bazie oleju neem lub wyciągów z czosnku i pokrzywy. Można też sięgnąć po chemiczne środki ochrony roślin, ale należy je stosować ostrożnie.
- Odporność
Kapusta ozdobna charakteryzuje się wysoką odpornością na niskie temperatury. Doskonale radzi sobie z przymrozkami, a jej liście zyskują na intensywności barw w chłodniejszych warunkach. W temperaturach dochodzących do -10°C roślina zachowuje atrakcyjny wygląd, choć dłuższe mrozy mogą prowadzić do uszkodzenia liści.
Kapusta ozdobna wytrzymuje niskie temperatury, dlatego nawet podczas lekkich zim pięknie prezentuje się w ogrodzie. Fot.promicrostockraw/123RF.com
Gdzie sadzić kapustę ozdobną?
Kapusta ozdobna znajduje szerokie zastosowanie w ogrodnictwie. Może być sadzona zarówno w gruncie, jak i w donicach, dzięki czemu zyskujemy ogromne możliwości aranżacyjne. Najlepiej wygląda w otoczeniu roślin o kontrastujących kształtach i teksturach, które jednocześnie podkreślają jej barwy. Ze względu na to, że intensywne kolory kapusty uwidaczniają się jesienią, warto dobrać do niej rośliny, które kwitną lub zachowują atrakcyjny wygląd w tym samym okresie.
Najlepiej sadzić ją w pobliżu cykorii, fasoli, groszku, pomidorów, ziemniaków, selera, szpinaku lub kopru. Unikaj sadzenia kapusty w bezpośrednim sąsiedztwie truskawek oraz roślin z rodzaju Allium, takich jak cebula, szczypiorek, por i czosnek, ponieważ nie jest to dla niej korzystne.
Rośliny towarzyszące:
- wrzosy (Calluna vulgaris) i wrzośce (Erica) – kwitną w podobnym okresie, a ich delikatne, różowe i fioletowe kwiaty pięknie komponują się z kapustą ozdobną. Wrzosy tworzą niski, miękki dywan, który kontrastuje z rozłożystymi rozetami kapusty;
- chryzantemy (Chrysanthemum) – to klasyka jesiennych kompozycji ogrodowych. Ich bogactwo kolorów i różnorodność kształtów kwiatów doskonale współgrają z kapustą ozdobną, tworząc harmonijną całość. Chryzantemy o żółtych, białych czy fioletowych kwiatach idealnie uzupełniają paletę kolorystyczną kapusty;
- trawy ozdobne – np. kostrzewy (Festuca), rozplenice (Pennisetum) czy trzcinniki (Calamagrostis) wprowadzają delikatność i dynamikę do kompozycji. Smukłe, falujące na wietrze trawy stanowią doskonałe tło dla masywnych, rozłożystych liści kapusty ozdobnej;
- bratki (Viola) – ich drobne, ale kolorowe kwiaty dodają kapuście ozdobnej lekkości. Bratki są również odporne na niskie temperatury, co czyni je idealnym partnerem do jesiennych nasadzeń;
- szałwia omszona (Salvia nemorosa) – niebiesko-fioletowe kwiatostany szałwii pięknie kontrastują z zielenią i fioletami liści kapusty, tworząc ciekawe kompozycje kolorystyczne;
- srebrzyste rośliny – takie jak starzec popielny (Senecio cineraria) czy santolina cyprysikowata (Santolina chamaecyparissus), doskonale podkreślają kolorystykę kapusty ozdobnej. Ich srebrzyste liście wprowadzają subtelny kontrast, który wzmacnia efekt dekoracyjny.
Kapusta ozdobna prezentuje się efektownie w dużych grupach na rabatach. Tworząc jednolite nasadzenie z różnych odmian, można uzyskać niezwykle efektowne dywany o zróżnicowanej kolorystyce. Sadząc kapustę ozdobną w grupach, warto zwrócić uwagę na dobór odmian o różnej barwie liści – od białych, przez różowe, aż po fioletowe. Taka kompozycja tworzy wyrazistą mozaikę, która ożywia ogród w chłodniejsze miesiące.
Wrzosy i kapusta ozdobna idealnie komponują się w donicach. Fot. lablaika/123RF.com
Ze względu na swoją odporność i zdolność do radzenia sobie w mniej zasobnych glebach, kapusta ozdobna może być sadzona także w ogrodach skalnych w towarzystwie rozchodników i rojników oraz na miejskich rabatach w połączeniu z iglakami
Kapusta ozdobna świetnie sprawdza się jako roślina obwódkowa, szczególnie na obrzeżach rabat, gdzie może tworzyć estetyczne granice dla wyższych roślin. Dzięki swoim kompaktowym, rozłożystym rozetom, skutecznie odgradza rabatę, dodając jej struktury. Jej kontrastujące barwy liści mogą stanowić idealne tło dla wyższych roślin kwitnących, takich jak dalie, astry czy jeżówki.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Niespotykanie piękna i zdrowa. Ciekawe odmian, uprawa i pielęgnacja kurkumy wąskolistnej
Dziwaczek peruwiański (Mirabilis jalapa) – uprawa i pielęgnacja
Posadź obok hortensji bukietowej. W tym towarzystwie kwitnie najobficiej