Spis treści:
- Mączniak prawdziwy a rzekomy
- Biały nalot na liściach cukinii to nie zawsze mączniak
- Jak zwalczać mączniaka na cukinii? Roślinny oprysk na zdrowe plony
Mączniak prawdziwy a rzekomy
Mączniak prawdziwy i rzekomy to dwie odrębne choroby o podobnych objawach, ale zupełnie innym charakterze. Pierwszy wywoływany jest przez grzyby z rzędu Erysiphales i objawia się kredowobiałym, mączystym nalotem, zwykle po obu stronach liścia. Drugi pochodzi od organizmu grzybopodobnego Pseudoperonospora cubensis, który zasiedla spodnią stronę liści i tworzy brunatnofioletowy nalot, zauważalny głównie przy dużej wilgotności.
Choć u cukinii oba patogeny atakują liście, ich rozwój zależy przede wszystkim od warunków środowiskowych. To właśnie pogoda decyduje, który z mączniaków zaatakuje uprawę. Prawdziwy rozwija się błyskawicznie w suchych i gorących warunkach, zwłaszcza przy dużych różnicach temperatur między dniem a nocą. Zakażenie może nastąpić już po kilku godzinach cieplejszego dnia – zarodniki unoszą się w powietrzu i przemieszczają nawet przy słabym wietrze. Mączniak rzekomy potrzebuje wysokiej wilgotności przez co najmniej sześć godzin oraz umiarkowanej temperatury w zakresie 15–20 °C. Rozprzestrzenia się lokalnie, wykorzystując do tego krople wody, np. deszczu lub rosy.
Rozróżnienie obu chorób jest niezbędne, ponieważ każdy z patogenów wymaga nieco innego podejścia. Środki ochrony roślin zazwyczaj działają wybiórczo – preparat skuteczny na mączniaka prawdziwego nie zawsze działa na rzekomego i odwrotnie. Zastosowanie niewłaściwego środka nie tylko nie powstrzyma choroby, ale może dodatkowo osłabić roślinę, spowalniając rozwój zdrowych tkanek. Pomyłka w diagnozie prowadzi więc do strat: niższego plonu, gorszej jakości owoców oraz niepotrzebnych kosztów ochrony chemicznej. W skrajnych przypadkach infekcja rozprzestrzenia się na sąsiednie grządki i zmusza ogrodnika do całkowitego usunięcia roślin.
Przeczytaj również: Jak odmłodzić cukinię w sierpniu i przedłużyć owocowanie? Sposób na udane zbiory aż do jesiennych przymrozków
Biały nalot na liściach cukinii to nie zawsze mączniak
Biały nalot na liściach cukinii nie zawsze oznacza chorobę grzybową. Niektóre odmiany, w tym ‘Tiger Cross’ i ‘Benning’s Green Tint’, wytwarzają naturalne, srebrzyste przebarwienia na blaszce liściowej (to cecha odmianowa, a nie objaw infekcji). Wzory te są zwykle symetryczne, nie rozprzestrzeniają się na nowe liście i nie zmieniają barwy, co pozwala je odróżnić od mączniaka. Błędne rozpoznanie może również wynikać z obecności nalotu mineralnego: twarda woda, nawozy dolistne lub środki wapniowe osadzają się na liściach w postaci jasnoszarego pyłu, który łatwo usunąć.
W okresach wysokich temperatur i niskiej wilgotności białe lub żółtawe plamy mogą być wynikiem stresu fizjologicznego rośliny. To efekt nagłego przegrzania tkanki liściowej pozbawionej odpowiedniego nawodnienia. Objawia się on nieregularnymi odbarwieniami, najczęściej na brzegach blaszek.
Kolejną przyczyną mylącego osadu mogą być środki ochrony roślin na bazie siarki. Pod wpływem słońca siarka krystalizuje, tworząc jasny nalot, który do złudzenia przypomina zarodnikowanie grzyba. Są też przypadki, gdy białawy nalot to w rzeczywistości obecność szkodników. Przędziorek chmielowiec, mikroskopijny roztocz, tworzy cienką pajęczynkę i kolonizuje dolną stronę liści, nadając im jasny połysk. Podobny efekt mogą dawać wełnowce, które pozostawiają na roślinie kłaczkowate wydzieliny.
Mączniak prawdziwy cukinii rozwija się najlepiej podczas gorącej i suchej pogody. Fot. Tomasz Klejdysz / Canva Pro
Jak zwalczać mączniaka na cukinii? Roślinny oprysk na zdrowe plony
W zwalczaniu obu rodzajów mączniaka na cukinii dobrze sprawdza się wyciąg ze skrzypu polnego – rośliny bogatej w łatwo przyswajalną krzemionkę. Związki krzemu wzmacniają strukturę ścian komórkowych liści, ograniczając możliwość wnikania patogenu. Co więcej, obecne w skrzypie flawonoidy wykazują działanie grzybobójcze i wspierają odporność rośliny bez konieczności stosowania chemii.
Aby przygotować skuteczny środek ochrony, należy przygotować 1 kilogram świeżego skrzypu (lub 150 gramów suszonego) i zalać go 10 litrami wody. Po 24 godzinach maceracji całość należy zagotować i utrzymywać w stanie lekkiego wrzenia przez około 30 minut. Po przestudzeniu i przefiltrowaniu wywar rozcieńcza się w proporcji 1:5 tuż przed opryskiem. Zabieg wykonuje się w godzinach porannych, przy suchej, bezwietrznej pogodzie, dokładnie pokrywając zarówno górną, jak i dolną stronę liści. W standardowych warunkach atmosferycznych wystarczy opryskiwać cukinię co dwa tygodnie, natomiast podczas dłuższych okresów wilgoci co 7 dni.
Przeczytaj również: Nawożenie cukinii na poszczególnych etapach wzrostu. Zdrowe i dorodne owoce przez cały sezon
W sytuacji, gdy infekcja nie ustępuje, uzupełniająco można stosować oprysk na bazie mleka krowiego. Rozcieńczone w proporcji 9:1 z wodą tworzy na powierzchni liścia cienką warstwę białkową, która utrudnia rozwój strzępków grzyba i jednocześnie stymuluje pożyteczne mikroorganizmy. Taki oprysk należy powtarzać co 3-4 dni i po każdym większym deszczu, by utrzymać nieprzerwaną ochronę powierzchni liści. Tylko regularność i szybka reakcja na pierwsze objawy mączniaka dają szansę na uratowanie plonów cukinii bez konieczności sięgania po środki chemiczne.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj też:
Dlaczego końcówki cukinii gniją. Jak temu zaradzić?
Suszenie cebuli po zbiorach. Duże i twarde główki przez wiele miesięcy
Wysiej i posadź pod koniec lipca. Wzmocnisz glebę i zbierzesz plony jesienią