Spis treści:
- Co to jest wierzba energetyczna?
- Wierzba energetyczna na opał – wady i zalety
- Uprawa wierzby energetycznej
Co to jest wierzba energetyczna?
Rosnący wzrost zapotrzebowania na energię wymaga szerszej analizy i oceny, jakie źródła energetyczne o wysokiej dostępności będą w stanie w perspektywie czasu zaspokoić realne potrzeby, jednocześnie utrzymując ekologiczne gospodarowanie zasobami na pierwszym planie. Niektóre, coraz lepiej poznane źródła rzeczywiście wyróżniają się wydajnością na poziomie wyższym niż zadowalający, a przy tym są bezpieczne podczas ich wykorzystywania, jednak dostępność nadal pozostawia wiele do życzenia.
W przyszłości produkcję czystej energii przejmą zapewne elektrownie wiatrowe i słoneczne, jednak nie możemy zapominać o "tu i teraz". Chcesz już dziś korzystać ze źródeł odnawialnych, a przy tym wiedzieć, jak zaoszczędzić na rachunkach za ciepło i zmniejszyć roczne koszty zużycia energii elektrycznej? Zainteresuj się ogólnodostępnym rozwiązaniem, które od lat funkcjonuje wśród lokalnych rolników. Mowa o założeniu niewielkiej, przydomowej uprawy gatunków roślin, drzew lub krzewów, o właściwościach energetycznych.
Uprawy roślin energetycznych to prosty sposób na pozyskiwanie biomasy, czyli materiału przeznaczonego do produkcji energii, z własnego, ściśle kontrolowanego źródła. Do najpowszechniejszych gatunków drzew energetycznych zalicza się robinię akacjową i topolę. Z kolei spośród grupy krzewów o podobnym przeznaczeniu w uprawie najczęściej wykorzystywana jest wierzba energetyczna, czyli Salix viminalis L., inaczej wierzba wiciowa. Bywa nazywana też odmianą krzewiastą ze względu na charakterystyczny wzrost. To bardzo popularny materiał do spalania w odpowiednich kotłach m.in. w Austrii, choć i lokalnie częstotliwość uprawy wierzby na biomasę rośnie.
Wierzba wiciowa ma wzniesiony pokrój, rośnie gęsta i szybko regeneruje pędy w miejscu przycięcia. Fot. Lara_Uhryn/CanvaPro
Wierzba energetyczna to roślina znana przede wszystkim w plecionkarstwie. Nadal powszechnie wykorzystuje się jej witki to wyplatania koszy i koszyków, dekoracyjnych ogrodzeń, naturalnych osłon na donice, drobnych mebli oraz rozmaitych dodatków do wiejskich wnętrz. Jej przydatność energetyczną oszacowano później, z czasem zwracając szczególną uwagę na wysoką wydajność cieplną tego gatunku.
W prostej przydomowej uprawie wierzba energetyczna szybko wykształca nowe pędy, przyjmuje zwykle pokrój krzewiasty, mocno wzniesiony i przy odpowiedniej pielęgnacji dorasta do nawet 10 metrów wysokości. Nasze warunki pogodowe bardzo jej sprzyjają. Nawet wyższe, ale krótkotrwałe przymrozki rzadko jej szkodzą. Jeśli w regionie, w którym planujesz uprawę, zdarzają się większe spadki temperatur zimą, a wspomniane przymrozki przychodzą nagle i nigdy do końca nie wiadomo, kiedy dokładnie miną, najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie przygotowanie nasadzeń wiosennych. Dzięki temu rośliny dobrze się przyjmą, ukorzenią i wzmocnią przed zimą.
Poważnym zmartwieniem mogą być susze w okresie letnim, ponieważ to właśnie wtedy wierzba wiciowa osiąga największy przyrost masy. Bez wody wyraźnie ogranicza ona swój wzrost, a co za tym idzie, maleje oczekiwany plon, dlatego utrzymanie dostatecznie wilgotnej gleby ma kluczowe znaczenie w powodzeniu uprawy.
Przeczytaj również: Na ile wystarcza tona pelletu? Sprawdzamy, co wpływa na jego zużycie
Wierzba energetyczna na opał – wady i zalety
Możliwość wyplatania z wierzby zarówno elementów dekoracyjnych do domu i ogrodu, jak i przedmiotów użytkowych to jedna z wielu zalet tej ciekawej rośliny. Inną jest oczywiście możliwość uprawy jej na cele energetyczne, jednak zanim pozyskasz witki odpowiednie do przygotowania kalorycznej biomasy, gatunek ten, a konkretnie sama uprawa już przyniesie ci szereg korzyści. Otóż np. wierzba wiciowa wykazuje działanie oczyszczające glebę z toksycznych substancji.
Zapewne wydaje ci się, że nawet jeśli gleba pełna jest rozmaitych zanieczyszczeń, do uprawy takiej rośliny powinna być żyzna i mieć ściśle określoną strukturę. Okazuje się, że wcale tak nie jest, bo gatunek rośnie niezwykle dynamicznie, wykazując zaskakującą wręcz tolerancję na niedobory – gdziekolwiek jej nie posadzisz, tam wyrośnie, jeśli tylko w kluczowych momentach nie zabraknie jej wody.
Młody krzew wierzby wiciowej szybko osiąga spore rozmiary, bo roczny przyrost rośliny potrafi wynieść 1,5-3 metry. Fot. Bilal photos/CanvaPro
Tym samym wyznaczając obszar na plantację, nie musisz się martwić tym, że podłoże jest niskiej jakości. Wierzba wiciowa poradzi sobie z tym i w krótkim czasie zdołasz wyhodować sporo materiału roślinnego na wartościową biomasę. Wierzba energetyczna na opał ma wady i zalety. Do jej wykorzystywania z pewnością przekonuje fakt, że spalana w formie biomasy w przeznaczonych do tego kotłach nie emituje zanieczyszczeń, które mogłyby szkodzić środowisku lub jego mieszkańcom.
Pamiętaj tylko, że nawet tak naturalne źródło energetyczne, pozwalające na wydajną produkcję ciepła, ma pewne wady, które należy wziąć pod uwagę, planując uprawę. Wierzba energetyczna wykazuje spore zapotrzebowanie na wodę, dlatego należy uwzględnić to, wybierając dla niej najlepsze stanowisko w ogrodzie.
Warto wykorzystać wolną, niezagospodarowaną przestrzeń z dala od innych roślin, które mogłyby ucierpieć w wyniku wysokiej konkurencji o wodę. Wszystko dlatego, że już młode sadzonki wierzby o dużych potrzebach potrafią wyczerpywać dostępne w glebie zasoby, odbierając gatunkom rosnącym w pobliżu ten niezbędny do życia składnik. Chcesz mieć pewność, że uprawa wierzby nie wpłynie negatywnie na stan innych roślin w twoim ogrodzie? Możesz posadzić ją np. obok stawu, oczka wodnego lub wzdłuż strumyka przepływającego tuż obok ogrodzenia, ewentualnie wybierz inne miejsce, byleby z dala od roślin równie wymagających pod względem dostępności wody.
Uprawa wierzby energetycznej
Wierzba wiciowa, nazywana też energetyczną z uwagi na wysoką wydajność przy spalaniu, wyróżnia się szybkim przyrostem na tle innych, chętnie uprawianych odmian. Właściwie prowadzona potrafi rosnąć nawet do 2 metrów na sezon, a przy tym wykazuje zaskakującą zdolność regeneracji uszkodzonych pędów. Jej oliwkowo-zielone gałązki to nie tylko cenny materiał do przygotowania biomasy, lecz także ciekawa forma wypełnienia różnych części ogrodu.
Uprawa wierzby energetycznej nie wymaga wielkich przygotowań.
- Gleba nie musi być specjalne żyzna ani przekopana czy wstępnie oczyszczona.
- Odczyn może wahać się w granicach pH 5,5 do 7,5.
- Dodatkowe nawożenie roślin na przydomowej miniplantacji nie jest niezbędne, ale jeśli chcesz zwiększyć intensywność przyrostu, możesz wzbogacić podłoże o nawóz organiczny domowej roboty.
Nie zapominaj tylko o letnim nawadnianiu uprawy. Jakiej wydajności energetycznej możesz się spodziewać, prowadząc uprawę wierzby na biomasę? Roślina ta osiąga wartości na poziomie 420,11 GJ/ha, co oznacza, że zapewni ci wysoką wydajność cieplną spalanego materiału przy stosunkowo niewielkiej powierzchni uprawy. Takich wartości nie zdołasz uzyskać, stawiając na uprawę topoli, robinii czy nawet miskanta olbrzymiego oraz innych traw energetycznych.
Witki wierzbowe zebrane z plantacji i przygotowane do przetworzenia. Fot. tomertu/123rf.com
Specjaliści przeliczyli, że w 3 roku uprawy wierzby wiciowej jest się w stanie uzyskać z 1 hektara średnio 20 ton suchej biomasy. To, czy pozyskany materiał wykorzystasz w formie zrębków, czy też drobniutkich trocin nie ma większego znaczenia. Aby lepiej zobrazować wartość biomasy wierzby wiciowej, wyobraź sobie, że 20 ton suchej biomasy ma wydajność cieplną porównywalną do 10 ton węgla. A wszystko to przy znaczącej redukcji ilości popiołu i całkowitej eliminacji zanieczyszczeń – to czyste źródło energii, którego uprawę na własne potrzeby z pewnością warto rozważyć, jeśli tylko korzystasz z kotła na biomasę i dysponujesz wolną przestrzenią do obsadzenia.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Palenie pelletem czy ekogroszkiem? Co się bardziej opłaca, wady i zalety używania
Dobre ceny pelletu na początku roku. Ile kosztuje pellet w styczniu 2025 r.?
Ulga termomodernizacyjna 2025 – zmiany w przepisach. Tych pieców już nie odliczysz od podatku