Spis treści:
- Pantofelnik — charakterystyka
- Pantofelnik — wygląd kwiatów
- Pantofelnik — uprawa w domu i w ogrodzie
- Pantofelnik — z czym sadzić
- Pantofelnik — szkodniki
- Pantofelnik — choroby
- Pantofelnik – jak przedłużyć jego żywotność?
Pantofelnik – charakterystyka
Pantofelek to potoczna nazwa pantofelnika, łac. Canceolaria integrifolia. Roślina jest znana także jako kalceolaria lub złota rosa. Jest byliną, a uprawiana jako kwiat doniczkowy - rośliną jednoroczną. Wywodzi się z rodziny trędownikowatych, pochodzi z terenów Chile. W Polsce najczęściej pojawia się wiosną i wczesnym latem oraz stanowi nieodłączny element wiosennych dekoracji.
Pantofelnik wytwarza wzniesione lub delikatnie pokładające się pędy, które osiągają wysokość maksymalnie 50 cm. Ich zwieńczeniem są niezwykle atrakcyjne kwiaty, których piękno podkreślają duże i miękkie liście o podłużnym kształcie i karbowanych brzegach. Osiągają długość ok. 8 cm i otulają kwiaty, tworząc "żywe minibukiety". Nic dziwnego, że są chętnie wybierane jako podarunek np. z okazji imienin lub urodzin.
Mimo niezwykłej urody, pantofelnik nie ma zapachu, dzięki czemu przypadnie do gustu osobom, które są nadwrażliwe na różnorodne aromaty. Co więcej, doskonale sprawdzi się także jako towarzystwo dla mocno pachnących roślin.
Przeczytaj również: Jak pielęgnować kroton, by zachwycał wyglądem. Podlewaj go tylko taką wodą
Pantofelnik ma bardzo nietypowe kwiaty. Fot. 123RF.com
Pantofelek – wygląd kwiatów
Kalceolaria zawdzięcza swoją popularność niesamowitym kwiatom. To one przyciągają najwięcej uwagi i sprawiają, że nikt nie może przejść obok tej rośliny doniczkowej obojętnie. Składają się z 2-3 płatków sklejonych ze sobą brzegami. W rezultacie można mieć wrażenie, że kwiat jest wypełniony powietrzem, jak nadmuchany balonik lub poduszka. Niektórym przypominają pantofelek (stąd jego potoczna nazwa) lub wydęte wargi. Wbrew pozorom kwiaty pantofelnika są bardzo małe – osiągają zaledwie 2,5 cm wielkości, ale rosną bardzo gęsto, dzięki czemu dają niezwykły efekt.
Istnieje ponad 500 odmian kalceolarii, a każda z nich ma kwiaty o innym ubarwieniu. Jednak najbardziej popularne są pantofelniki żółte i czerwone wspaniale udekorowane licznymi plamkami. Ciekawie prezentują się także różowe i białe kwiaty.
Warto pamiętać, że każdy płatek jest inny, co tylko podkreśla wyjątkowość tej rośliny. Niestety pantofelnik kwitnie bardzo krótko, zaledwie od maja do czerwca, kiedy temperatury nie przekraczają 20°C. Co więcej, część odmian po przekwitnięciu zawiązuje nasiona, które można wykorzystać do wyhodowania nowej rośliny. Jednak warto pamiętać, że nie jest to proste w polskich, domowych warunkach. Wśród okazów rośliny nie brak także odmian, które po przekwitnięciu obumierają, przez co nie jest dane cieszyć się nim przez długi czas.
Co ważne – kalceolaria wytwarza bardzo dużo pyłku, dlatego jest bardzo lubiana przez pszczoły.
Przeczytaj również: Zakwita tylko raz w swoim życiu. Co zrobić po przekwitnięciu i jak pielęgnować echmeę
Czas kwitnienia pantofelnika nie trwa długo. Fot. 123RF.com
Pantofelnik — uprawa w domu i w ogrodzie
Pantofelnik wzbudził Twoje zainteresowanie i marzysz o tym, żeby móc podziwiać go na co dzień w swoim domu? Kalceolaria ma bardzo duże wymagania, którym sprostać wcale nie jest łatwo w polskich warunkach. Oto, czego potrzebuje.
- Stanowisko: jasne, lekko nasłonecznione lub słoneczne, z dala od bezpośredniego działania słońca i przeciągów.
- Temperatura: stała, niska temperatura między 15 a 20°C.
- Podłoże: kwaśna lub lekko kwaśna, przepuszczalna gleba.
- Podlewanie: regularne i umiarkowane nawadnianie.
- Nawożenie: stałe dokarmianie co 10-14 dni nawozami do roślin kwitnących w stężeniu o połowę mniejszym niż wskazane przez producenta.
Czego nie lubi pantofelnik? Należy unikać zalegającej wody w podłożu, która mogłaby prowadzić do gnicia korzeni. Pod żadnym pozorem nie wolno spryskiwać ani polewać kwiatów rośliny, ponieważ wtedy zaczną obumierać.
Co więcej, jeśli chcesz posadzić pantofelnik na zewnątrz (co jest możliwe, zwłaszcza jeśli mieszkasz przy zachodniej granicy kraju), powinieneś pamiętać o osłanianiu go przed deszczem, np. za pomocą ściętej butelki.
Należy unikać zalegającej wody w korzeniach. Fot. 123RF.com
Pantofelnik – z czym sadzić?
Jeśli chcesz zasadzić kalceolarię w ogrodzie, twoim zadaniem jest zadbać o odpowiednie towarzystwo dla tego niezwykłego kwiatu. Pantofelnik najlepiej czuje się tuż obok innych roślin, które lubią kwaśne gleby, takich jak:
- rododendrony,
- azalie,
- żeniszki,
- niecierpki
- wrzośce,
- begonie bulwiaste.
Sięgnij po ich sadzonki i stwórz kaskadową aranżację, a cała kompozycja będzie wspaniałą ozdobą Twojego ogrodu. Dobrze będą wyglądać np. na skalniaku lub posadzone wzdłuż ciągu komunikacyjnego. Z pewnością nikt nie przejdzie obok nich obojętnie.
Natomiast w domu kalceolaria najładniej będzie kwitła na oknie północnym lub północno-wschodnim, w chłodnym pomieszczeniu. Obok niej możesz ustawić inne kwiaty, które nie lubią bezpośredniego nasłonecznienia, takie jak paprocie, juki, chamedory oraz kliwie. Dobrym pomysłem jest umieszczenie pantofelnika np. na niskim stołeczku lub kwietniku, tak aby można było patrzeć na niego z góry i podziwiać jego wspaniałe kwiaty. Dzięki temu uzyskasz niepowtarzalną dekorację pomieszczenia.
Przeczytaj również: Nawożenie hortensji. Pamiętaj o tych zasadach, a hortensja będzie uginać się od kwiatów
Pantofelka najlepiej ustawić na północnym parapecie. Fot. 123RF.com
Pantofelnik — szkodniki
Pantofelnik jest delikatną rośliną, która nie tylko wymaga specjalnego traktowania, ale także często pada ofiarą różnych pasożytów. Jeśli jej liście nagle utraciły kolor i jędrność, kwiaty oklapły i nie pojawiają się nowe pączki, to może oznaczać atak:
- mszyc – najczęściej umiejscawiają się u podstawy kwiatów, jednak w zaawansowanym stadium mogą opanować całą roślinę. Jeśli zauważysz czarne, małe robaczki, jak najszybciej sięgnij po insektycyd, a następnie obficie spryskaj roślinę i powtórz cały zabieg ponownie po 10 dniach. Aby utrzymać efekt, możesz profilaktycznie aplikować preparat przeciw mszycom co 7-10 dni,
- mączniaka – atak tego pasożyta objawia się białym nalotem na liściach i łodygach. Wymaga szybkiej reakcji, inaczej może przenieść się na okoliczne rośliny. Najpierw należy spryskać roślinę fungicydem, a po 10 dniach powtórzyć oprysk. Atakowi mączniaka często towarzyszą grzyby, które rozwijają się na jego wydzielinie. Jeśli biały nalot przybrał kolor sadzy, czym prędzej sięgnij po pyretroid i pryskaj roślinę co 7 dni, aż do wyeliminowania wszystkich objawów choroby.
To najpopularniejsze pasożyty, które grasują na kalceolarii. Jednak pamiętaj, że nie są jedynymi, które mogą zaatakować roślinę, dlatego regularnie oglądaj jej liście i kwiaty, aby zareagować w odpowiednim momencie.
Pantofelnik wymaga umiarkowanego podlewania. Fot. 123RF.com
Kalceolaria – choroby
Zastanawiasz się, czy można zapobiec chorowaniu pantofelnika? Podstawowa zasada to nie przelewać rośliny. Druga dotyczy unikania trzymania go np. w podstawce pełnej wody, ponieważ może prowadzić to do gnicia korzeni, a w efekcie osłabienia rośliny i zwiększenia jej podatności na różne pasożyty. Osłabić kalceolarię może także zbyt mało światła, jak i niedostatecznie częste nawożenie.
Jednocześnie warto pamiętać, że kiedy pantofelnik choruje, dobrym pomysłem jest odizolowanie go na pewien czas od pozostałych roślin. Dzięki temu zapobiegniesz przenoszeniu się pasożytów na inne kwiaty doniczkowe i unikniesz większych strat.
Przeczytaj również: Po tym rozpoznasz, że roślina wymaga przesadzenia. Jak przesadzać rośliny domowe?
Pantofelnik – jak przedłużyć jego żywotność?
Uwielbiasz kalceolarię i chcesz cieszyć się jej widokiem przez długi czas, jednak nie chcesz co chwilę kupować nowych sadzonek? Jeśli marzysz o tym, żeby pantofelnik ponownie zakwitł, wytworzył nasiona lub chcesz go rozmnożyć, to po przekwitnięciu obetnij jego łodygi i umieść go w chłodnym, ale jasnym pomieszczeniu. Jeśli wrzesień będzie ciepły i słoneczny, jest szansa, że kalceolaria zakwitnie ponownie.
Choć pantofelnik to wymagający kwiat doniczkowy, warto poświęcić mu trochę uwagi, a z pewnością będzie wyglądać zachwycająco.