Z tego artykułu dowiesz się:
- Jak wyglądają przędziorki
- Jakie są objawy żerowania przędziorka
- Jak zwalczać przędziorka
- Jakie są domowe sposoby na przędziorki
Przędziorki — co to jest?
Przędziorek chmielowiec czy też czerwony pająk (Tetranychus urticae) jest roztoczem roślinożernym — najczęściej występującym gatunkiem w tej rodzinie. Nazywany jest pająkiem ze względu na umiejętność tkania sieci. Ma ogromną zdolność dewastacji. Do skolonizowania plantacji dochodzi w bardzo krótkim czasie przez niesamowity potencjał reprodukcyjny i wysokie tempo rozwoju szkodnika.
Przędziorki — jak wyglądają?
Larwy przędziorka mają kształt kulisty. W pierwszych chwilach życia są bezbarwne i przezroczyste, później zmieniają stopniowo kolor na jasnozielony, żółto-brązowy lub ciemnozielony, w zależności od diety. Posiadają dwie charakterystyczne ciemne plamy na grzbiecie klatki piersiowej i trzy pary nóg. Nie da się ich zauważyć gołym okiem. Mierzą około 0,15 mm długości. U dorosłych osobników występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Dorosła samica ma kształt owalny i około 0,5 mm długości i 0,3 mm szerokości. Samiec jest dość niewymiarowy i ma węższe ciało, ze spiczastym brzuchem i proporcjonalnie dłuższymi nogami. Ubarwienie samicy jest zróżnicowane, może być żółtawe, zielone, czerwono-pomarańczowe, ale zawsze z dwoma ciemnymi bocznymi plamami na grzbiecie tułowia. U samców ubarwienie jest jaśniejsze.
Larwy przędziorka na kwiatach doniczkowych Fot. 123RF/PICSEL
Jak wykryć przędziorki?
Nawet dorosłe osobniki trudno jest zauważyć. Zdjęcia przędziorka pod mikroskopem lub szkłem powiększającym możesz bez problemu znaleźć w internecie. Przędziorek jest zwykle obecny na spodniej stronie liści, ponieważ jest to najbardziej porowaty i dostępny obszar do żerowania. Dlatego w celu wykrycia obecności tych roztoczy konieczne jest pobranie próbek rośliny, aby działać na czas i zapobiegać uszkodzeniom upraw.
Przędziorki — objawy
Pierwsze objawy, jakie można zaobserwować gołym okiem, to pojawienie się małych białych kropek, przypominających główki szpilek, które biegną wzdłuż nerwu głównego liści. W drugim etapie liście zaczynają całkowicie się odbarwiać, a na spodzie można zaobserwować rodzaj pajęczyny. W końcowej fazie, czyli w momencie absolutnej kolonizacji przędziorków, rośliny są w całości pokryte pajęczynami, co oznacza utratę plonu.
Przędziorki na kwiatach doniczkowych Fot. 123RF/PICEL
Jakie uszkodzenia powoduje przędziorek?
Jego obecność jest niszczycielska w każdej uprawie (np. na kwiatach doniczkowych), w której się pojawia, ponieważ żywi się rośliną, wchłaniając jej zawartość komórkową, zmniejszając jej zdolność fotosyntezy i osłabiając ją. Jego wnikanie jest bardzo szybkie, przez co uprawa jest całkowicie podatna na atak różnych patogenów takich jak grzyby czy bakterie. Jeśli pojawienie się przędziorka zbiegnie się z wysokimi temperaturami lub suszą, może to spowodować poważną defoliację i drastycznie zmniejszyć liczbę kwiatów. W owocach powoduje brązowienie i pojawianie się rozproszonych plam, które stają się nieatrakcyjne, zwłaszcza do sprzedaży hurtowej i detalicznej.
Przędziorek na tujach – zmora żywopłotów
Na tujach (żywotnikach), jałowcach, cyprysikach, świerkach pospolitych, serbskich, kłujących i innych iglakach może pojawić się przędziorek sosnowiec (Oligonychus ununguis). Jego obecność zwiastuje mozaikowate żółto-brązowe przebarwienie igieł, następnie utrata koloru a w konsekwencji masowe brązowienie i opadanie. Przędziorek, który atakuje tuje, sprawia, że na ich łuskach pojawiają się mozaikowate plamy, a następnie dochodzi do szarzenia. Na iglakach tworzy się jedwabista pajęczyna, pod którą skrywają się szkodniki. W konsekwencji niezwalczone przędziorki doprowadzają do obumarcia rośliny.
Objawem przędziorka na kwiatach doniczkowych jest odbarwianie liści Fot. 123RF/PICSEL
Jak zwalczać przędziorka?
Zwalczanie przędziorków powinno się rozpocząć od poznania odpowiedzi na pytanie, dlaczego te szkodniki atakują rośliny i uprawy. Obecność przędziorka wynika często z braku odpowiedniej opieki nad uprawami i roślinami. Sprzyja im suche i gorące środowisko. Co zrobić, żeby przędziorki nie atakowały roślin? Wilgotność ma negatywny wpływ na ich rozwój i może przyczynić się do znacznej redukcji kolonii. Spryskiwanie wodą spodu roślin może uniemożliwić zagnieżdżenie się przędziorków. Można do tego wykorzystać wodę z szarym mydłem (to trik stosowany jeszcze przez nasze babcie) lub naturalny olejek eteryczny, np. z geranium.
W przypadku szklarni dobrze jest umieszczać siatki przeciw owadom we wszystkich otworach i sprawdzać ich stan, aby nie uległy rozerwaniu itp. Przy silnych atakach przędziorków wskazane jest usuwanie i niszczenie liści w dolnej części rośliny. Ponadto bardzo skutecznym działaniem profilaktycznym jest kontrolowanie obecności chwastów i prawidłowe nawożenie. Należy również uważać, aby nie przenieść szkodnika podczas zwykłych czynności wykonywanych przy uprawie lub na odzieży, obuwiu i narzędziach roboczych.
Przędziorek – zwalczanie chemiczne
Przędziorek jest jednym z najczęściej występujących szkodników w Polsce. Należy wziąć pod uwagę, że czerwony pająk bardzo szybko kończy swój cykl biologiczny i dobrze przystosowuje się do warunków środowiskowych, co w krótkim czasie generuje odporność na produkty chemiczne. Dlatego przy dużych uprawach tak ważne jest stosowanie akarycydów (środków ochrony roślin do zwalczania przędziorków: jaj, larw i dorosłych osobników) o różnych sposobach działania.
Opryski na przędziorki
W sklepach ogrodniczych oraz marketach budowlanych na dziale „ogród” można dostać preparaty renomowanych producentów. Podczas ich wyboru warto zwrócić uwagę na specyfikę działania (jedne są słabsze, drugie mocniejsze) oraz ich przeznaczenie (do iglaków, roślin kwitnących, upraw warzywnych itp.), chociaż występują również środki uniwersalne. Należy pamiętać, że chemiczne zwalczenie przędziorka wymaga zachowania wszelkich środków ostrożności i stosowania się do zaleceń zawartych na etykietach produktu.
Pajęczyna tkana przez przędziorki Fot. 123RF/PICSEL
Przędziorki – domowe sposoby
Przędziorka można spróbować zwalczyć także domowymi metodami. Jeśli szkodniki nie zdążyły utworzyć na roślinie pajęczyny, ważne jest regularne (co kilka dni) zraszanie spodu liści, ponieważ przędziorek nie lubi wilgoci.
Przy bardziej zaawansowanych formach można pozbyć się niechcianych lokatorów, „nasyłając” na nie inne drapieżne roztocza. Na przykład dobroczynek kalifornijski żywi się głównie jajami i larwami przędziorkami i innymi szkodnikami, które atakują rośliny. Saszetki z roztoczami można kupić w sklepach ogrodniczych. Wystarczy zawiesić je na roślinie, a dobroczynek wydostanie się na liście przez specjalne otwory. Najlepiej poradzi sobie ze zwalczaniem przędziorków w warunkach niskiej wilgotności i wysokiej temperatury (20-24 st. C). Wykorzystanie dobroczynka to jedna z najlepszych naturalnych metod usuwania przędziorka, zwłaszcza gdy roślina nie ma jeszcze objawów choroby.
Pojawienie się przędziorków może zwiastować poważne kłopoty i szkody dla upraw oraz iglaków. Jednak działania profilaktyczne oraz odpowiednio wczesna reakcja pozwalają zapobiec najgorszemu.
Redakcja Deccoria.pl
Pajęczynka i żółte plamy. Jeszcze nie jest za późno! na INTERIA.TV.