Spis treści:
- Przędziorki – czym są i jak wyglądają?
- Jak wykryć przędziorki?
- Przędziorki – objawy, które zauważysz od razu
- Jakie uszkodzenia powoduje przędziorek?
- Jak zwalczać przędziorka?
- Jakie są domowe sposoby na przędziorki?
Przędziorki – czym są i jak wyglądają?
Przędziorek chmielowiec czy też czerwony pająk (Tetranychus urticae) jest roztoczem roślinożernym — najczęściej występującym gatunkiem w tej rodzinie. Nazywany jest pająkiem ze względu na umiejętność tkania sieci. Ma ogromną zdolność dewastacji. Do skolonizowania plantacji przez to mikroskopijne stworzenie dochodzi w bardzo krótkim czasie przez niesamowity potencjał reprodukcyjny i wysokie tempo rozwoju szkodnika.
Larwy przędziorka mają kształt kulisty. W pierwszych chwilach życia są bezbarwne i przezroczyste, później zmieniają stopniowo kolor w zależności od diety na jasnozielony, żółto-brązowy lub ciemnozielony. Posiadają dwie charakterystyczne ciemne plamy na grzbiecie klatki piersiowej i trzy pary nóg. Nie sposób zauważyć je gołym okiem. Mierzą około 0,15 mm.
U dorosłych osobników występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Dorosła samica ma kształt owalny, około 0,5 mm długości i 0,3 mm szerokości. Samiec jest dość niewymiarowy. Ma węższe ciało ze spiczastym brzuchem i proporcjonalnie dłuższymi nogami. Ubarwienie u samic jest mocno zróżnicowane: może być żółtawe, zielone, czerwono-pomarańczowe, ale zawsze z dwoma ciemnymi bocznymi plamami na grzbiecie. Samce z natury są jaśniejsze.
Jak wykryć przędziorki?
Nawet dorosłe osobniki trudno zauważyć. Przędziorek jest zwykle obecny na spodniej stronie liści, ponieważ to najbardziej porowaty i najłatwiej dostępny obszar do żerowania. W celu wykrycia obecności pierwszych roztoczy konieczne jest pobranie próbek rośliny do badań, aby zadziałać na czas i zapobiec uszkodzeniom większej części upraw.
Przeczytaj również: Żarłoczny szkodnik wyrządza szkody roślinom ogrodowym i domowym. Jak zwalczyć przędziorka?
Przędziorki – objawy, które zauważysz od razu
Pierwsze objawy, jakie można zaobserwować gołym okiem na roślinie, to pojawienie się małych, białych kropek, przypominających główki szpilek. Układają się one w linii biegnącej wzdłuż nerwu głównego liści. W kolejnym etapie zajęcia liści zaczynają one wyraźnie odbarwiać się, a na spodzie można już zaobserwować rodzaj tkanej pajęczyny. W końcowej fazie ataku szkodników, czyli w momencie absolutnej kolonizacji przędziorków, rośliny są w całości pokryte pajęczynami, co oznacza utratę plonu.
Pajęczyna na liściach to sposób na samoobronę. W ten sposób szkodniki tworzą wokół kolonii pewnego rodzaju warstwę ochronną. Największym problemem przędziorków jest ich liczebność oraz, jak na tak małe stworzonka, naprawdę wilczy apetyt. Przebijają one blaszkę liściową bez większych trudności, aby tylko dostać się do zawartych w niej soków. Wysysają je, tym samym niszcząc roślinę centymetr po centymetrze. Potrafią bytować nie tylko na wewnętrznej stronie liści, lecz także na kwiatach i całych pędach, a ich zmasowane działania prowadzą do powolnego obumierania rośliny.
Obserwuj uważnie swoje rośliny w domu i ogrodzie, bo przędziorek kolonizuje je bardzo szybko. Fot. CanvaPro
Jakie uszkodzenia powoduje przędziorek? To prawdziwa zmora żywopłotów
Obecność przędziorków jest niszczycielska w każdej uprawie (np. na kwiatach doniczkowych), w której się pojawią, ponieważ żywią się rośliną, wchłaniając jej zawartość komórkową, zmniejszając jej zdolność fotosyntezy i osłabiając ją. Ich wnikanie jest bardzo szybkie, a zajęta uprawa staje się wysoce podatna na atak różnych patogenów takich jak grzyby czy bakterie.
Przędziorek na tujach
Na tujach (żywotnikach), jałowcach, cyprysikach, świerkach pospolitych, serbskich, kłujących i innych iglakach może pojawić się przędziorek sosnowiec (Oligonychus ununguis). Jego obecność zwiastuje mozaikowate żółto-brązowe przebarwienie igieł, następnie utrata koloru a w konsekwencji masowe brązowienie i opadanie. Przędziorek, który atakuje tuje, sprawia, że na ich łuskach pojawiają się mozaikowate plamy, a następnie dochodzi do szarzenia. Na iglakach tworzy się jedwabista pajęczyna, pod którą skrywają się szkodniki. W konsekwencji niezwalczone przędziorki doprowadzają do obumarcia rośliny.
Jak zwalczać przędziorka?
Zwalczanie przędziorków powinno się rozpocząć od poznania odpowiedzi na pytanie, dlaczego te szkodniki atakują rośliny i uprawy. Obecność przędziorka wynika często z braku odpowiedniej opieki nad roślinami. Sprzyja im suche i gorące środowisko, dlatego jeśli regularnie, sumiennie podlewasz swoje rośliny, nie powinien się on pojawić.
Co zrobić, żeby przędziorki faktycznie nie atakowały roślin? W szklarniach dobrze jest umieszczać siatki przeciw owadom we wszystkich otworach i sprawdzać ich stan, czy np. nie uległy rozerwaniu, itp. Przy silnych atakach przędziorków wskazane jest usuwanie liści w dolnej części rośliny. Ponadto bardzo skutecznym działaniem profilaktycznym jest kontrolowanie chwastów i prawidłowe nawożenie. Należy również uważać, aby nie przenieść szkodnika dalej podczas zwykłych czynności wykonywanych przy uprawie np. na odzieży, obuwiu i narzędziach roboczych.
Przeczytaj również: Pajęczyny na iglakach - co to jest i jak zwalczać? Jak poradzić sobie z problemem przędziorków w ogrodzie?
Przędziorek – zwalczanie chemiczne
Przędziorek jest jednym z najczęściej występujących szkodników w Polsce. Należy wziąć pod uwagę, że czerwony pająk bardzo szybko kończy swój cykl biologiczny i dobrze przystosowuje się do warunków środowiskowych, co w krótkim czasie generuje odporność na produkty chemiczne. Dlatego przy dużych uprawach tak ważne jest stosowanie akarycydów (środków ochrony roślin do zwalczania przędziorków: jaj, larw i dorosłych osobników) o różnych sposobach działania.
Opryski na przędziorki
W sklepach ogrodniczych oraz marketach budowlanych w dziale „ogród” można dostać preparaty renomowanych producentów. Warto zwrócić uwagę na specyfikę działania (jedne są słabsze, drugie mocniejsze) oraz ich przeznaczenie (do iglaków, roślin kwitnących, upraw warzywnych itp.). Dostępne są też środki uniwersalne. Należy pamiętać, że chemiczne zwalczenie przędziorka wymaga zachowania wszelkich środków ostrożności i stosowania się do zaleceń zawartych na etykietach produktu.
Jakie są domowe sposoby na przędziorki?
Przędziorka możesz spróbować zwalczyć także domowymi metodami. Jeśli szkodniki nie zdążyły utworzyć na roślinie pajęczyny, co oznacza też, że ich liczebność wciąż nie jest zbyt duża, możesz spróbować najprostszej metody, czyli podwyższenia wilgotności powietrza w pobliżu rośliny.
Woda na szkodniki
Roztocza te preferują suche warunki bytowania, dlatego regularne zraszanie spodu liści wodą lub wodą z delikatnym detergentem (np. mydłem) powinno skutecznie ograniczyć ich rozwój. Co kilka dni:
- zraszaj roślinę ręcznym spryskiwaczem,
- stosuj zabieg zamgławiania rośliny przy pomocy nawilżacza powietrza,
- wstaw roślinę do specjalnie przygotowanej w tym celu drugiej doniczki, z dnem wypełnionym kamykami (keramzytem) i wodą.
Rośliny niewrażliwe na przelewanie możesz też co jakiś czas solidnie opłukać strumieniem wody, np. pod kuchennym kranem, gdzie da się swobodnie regulować grubość, natężenie i sperlenie strumienia.
Dobroczynki gotowe do walki
Przy bardziej zaawansowanych formach inwazji przędziorków spróbuj pozbyć się niechcianych lokatorów, „nasyłając” na nie inne drapieżne roztocza. Na przykład dobroczynek kalifornijski żywi się głównie jajami i larwami przędziorków, ale też innymi szkodnikami, które chętnie atakują rośliny.
Przędziorki kryją się pod liśćmi, na kwiatach i pędach. Nie zobaczysz ich gołym okiem, ale zobaczą je dobroczynki. Fot. CanvaPro
Saszetki z roztoczami można kupić w sklepach ogrodniczych. Wystarczy zawiesić je na roślinie, a dobroczynek wydostanie się na liście przez specjalne otwory. Najlepiej poradzi sobie ze zwalczaniem przędziorków w warunkach niskiej wilgotności i wysokiej temperatury (20-24 st. C). Wykorzystanie dobroczynka to jedna z najlepszych naturalnych metod usuwania przędziorka, zwłaszcza gdy roślina nie ma jeszcze objawów choroby.
Opryski z czosnku
Polecanym sposobem są też opryski z wyciągiem z całego czosnku lub z naparu z jego rozgniecionych główek. W pierwszym przypadku zachowaj odpowiednie proporcje – wykorzystaj przynajmniej 30 gramów czosnku na około 1 litr wody. Pamiętaj, że wyciąg należy przygotować w ciepłej, ale nie gorącej wodzie, a czas namaczania powinien wynieść przynajmniej 2 doby. Takim preparatem możesz, po odcedzeniu resztek, dokładnie opryskać zajęty kwiat, nie martwiąc się, że coś mu grozi, jak przy niektórych chemicznych środkach. Oprysk można również wykonać, wykorzystując ostudzony napar. Najpierw solidnie rozgnieć ząbki czosnku, a następnie zalej je gorącą wodą. Pamiętaj, że w ten sposób robisz tylko esencję, do oprysku tak przygotowany napar musisz rozcieńczyć 1-2 litrami wody.
Opryski z wody lub wyciągów czosnkowych mogą pomóc i są dobrą praktyką w pielęgnacji roślin. Fot. CanvaPro
Na przędziorka odstraszająco działają również wybrane aromaty np. pomarańczowy, cynamonowy czy lawendowy, dlatego do wodnego oprysku, średnio raz na 2 tygodnie, dodaj kilka kropli wybranego olejku eterycznego (sprawdź, czy uzyskany w nim aromat jest naturalny, czy syntetyczny – koniecznie wybierz ten pierwszy). Pojawienie się na roślinach doniczkowych kolonii przędziorków może zwiastować poważne kłopoty dla całej twojej zielonej kolekcji. Postaw na profilaktykę, a gdy problem jednak wystąpi, reaguj natychmiast, aby zapobiec najgorszemu.
Źródło: deccoria.pl
Materiał zaktualizowany. Po raz pierwszy ukazał się 17.12.2021.
Przeczytaj również:
Przędziorek chmielowiec zaatakował rośliny? Rozprawisz się z nim domowym sposobem
Test ogórka wykryje, czy w doniczce są szkodniki. Jak go zrobić?