Z artykułu dowiesz się:
- Co cechuje pomidory koktajlowe
- Jakie odmiany pomidorów koktajlowych polecane są do uprawy na balkonie
- Jak uprawiać pomidory koktajlowe
- Jakiej pielęgnacji wymagają pomidory koktajlowe
- Jakie choroby i szkodniki zagrażają pomidorom koktajlowym
Pomidory koktajlowe — charakterystyka
Pomidor koktajlowy to jednoroczna, gruczołowata, lekko owłosiona roślina o charakterystycznej woni. Jest blisko spokrewniona z ziemniakiem, tak jak on należy do rodziny psiankowatych. Ma pojedyncze lub podwójne liście, które są przerywano-pierzastodzielne. Jej kwiaty są żółte, przypominają kształtem kielich i są samopylne.
Pomidor koktajlowy – podobnie jak inne gatunki pomidora – pochodzi z Ameryki Południowej lub Środkowej, a do Europy dotarł po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Nazwa pomidora w Europie po raz pierwszy pojawiła się w podpisie rysunku Remberta Dodoensa w 1553 r. jako „Palma amoris” — jabłko miłości. Późniejsze warianty tej nazwy to Poma aura — złote jabłko czy Pomi del Peru — jabłko z Peru. Polska nazwa pomidora pochodzi z języka włoskiego Pomo d’oro, czyli złote jabłko.
Pomidor koktajlowy charakteryzuje się niewielkimi owocami, których średnica nie przekracza 3-4 cm. Są to soczyste jagody w kształcie kulistym lub wydłużonym w kolorze żółtym, pomarańczowym, ciemnoczerwonym, a nawet ciemnobrązowym. Wśród nich należy wyróżnić pomidory typu cocktail, cherry i cherry plum. Odmiany pomidorów koktajlowych dzielą się na trzy grupy:
- o wiotkich pędach,
- sztywnołodygowe,
- samokończące.
Przeczytaj również: Kiedy siać pomidory? Instrukcja krok po kroku
Pomidory koktajlowe posiadają mnóstwo składników odżywczych. Fot. 123RF/PICSEL
Pomidory koktajlowe — zastosowanie
Pomidory koktajlowe są idealne do sałatek, zapiekanek, na pizzę, do suszenia, marynowania, bezpośredniego spożycia czy kiszenia. Są skarbnicą witamin i wartości odżywczych. Wiele osób uznaje je za tak zwany superfood. Dlaczego? Ze względu na występowanie w nich witaminy A i C, które pomagają chronić organizm przed starzeniem się. Ponadto warzywa zawierają białko, tłuszcze, węglowodany, błonnik, witaminy z grupy B, E i K oraz minerały – cynk, potas, sód, fosfor, wapń, magnez i żelazo. Regularne spożywanie tych niewielkich warzyw może być dobrym wsparciem dla zdrowia i samopoczucia.
Odmiany pomidorów koktajlowych do uprawy na balkon i do gruntu
Ze względu na dużą popularność pomidorów koktajlowych na rynku znajdziesz bardzo wiele odmian. Nie sposób wymienić wszystkie, ale warto przyjrzeć się bliżej najciekawszym z nich:
- ‘Mirabell’ — wymaga podpór i dużo miejsca, ma żółte owoce i daje wysokie plony;
- ‘Pokusa’ — ma wiotkie łodygi, wymaga palikowania i przycinania, wcześnie plonuje;
- ‘Radana’ — wymaga dużo miejsca i silnych podpór, owoce o gruszkowatym kształcie zebrane po kilkadziesiąt w gronie;
- ‘Sungold’ — pomarańczowe bardzo słodkie owoce, wymaga wysokich podpór;
- ‘Koralik’ — odmiana bardzo plenna, wymagająca podpór, ale samokończąca dlatego nadaje się do uprawy gruntowej i na balkon;
- ‘Venus’ — owoce o przeciętnym smaku, ale pięknie się prezentuje w doniczkach;
- ‘Maskotka’ — bardzo smaczne, czerwone owoce, odmiana bardzo plenna;
- ‘Bajaja’ — ma zwisające pędy, dlatego nadaje się do wiszących doniczek, pomidorki są bardzo słodkie, kuliste i czerwone;
- ‘Mikrotom red’ — jest to malutki krzaczek, obsypany owocami wielkości dużego winogrona, dlatego idealnie pasuje na parapety;
- ‘Currant gold rush’ — odmiana o najmniejszych pomidorach świata, które są niewiele większe od grochu.
Pomidory koktajlowe — stanowisko i temperatura
Jeżeli zdecydujesz się na uprawę pomidorów koktajlowych, musisz zapewnić im odpowiednie stanowisko.
- W uprawie gruntowej preferują wystawę południową, słoneczne, zaciszne i ciepłe miejsce. Kierunek południowy jest optymalny, odpowiedni będzie też wschodni i zachodni, gorzej jest z północnym. Zbyt nasłonecznione miejsca natomiast powodują oparzenia liści i owoców, na co pomidory koktajlowe są bardzo podatne.
- Są to rośliny ciepłolubne. Niskie temperatury powodują zahamowanie ich wzrostu i rozwoju, a niewielkie przymrozki mogą doprowadzić do ich obumarcia.
- Przy wyborze stanowiska zwróć uwagę na rośliny, jakie rosną w sąsiedztwie pomidorów koktajlowych, gdyż nie lubią one towarzystwa bobu, grochu, kapusty, ogórka, orzecha włoskiego, papryki, rzodkiewki, moreli, a w szczególności ziemniaków, z których może się na nie łatwo przenieść zaraza ziemniaczana. Dobrze sprawdzą się za to w towarzystwie agrestu, aksamitek, cebuli, czosnku, marchwi, pietruszki, sałaty, selery, nagietka, nasturcji, szpinaku, szczypiorku czy rumianku.
- Pomidory koktajlowe w doniczkach optymalnie będą rozwijać się tylko na słonecznym balkonie lub parapecie. Balkon powinien być zadaszony, by chronić pomidory przed deszczem, który może narazić pomidory na choroby.
Optymalne temperatury dla pomidora zazwyczaj wynoszą ponad 20℃.
Przeczytaj również: Te warzywa rosną błyskawicznie! Jak uprawiać wiosną nowalijki na balkonie?
Pomidory koktajlowe na balkonie można uprawiać w skrzynkach i donicach. Fot. 123RF/PICSEL
Pomidory koktajlowe — uprawa
Gleba pod uprawę pomidorów koktajlowych powinna być żyzna, lekka, zasobna w składniki mineralne i przepuszczalna. Najlepsze pH wynosi od 5,5 do 6,5. Ziemię na grządkach przeznaczonych pod pomidory powinieneś jesienią przekopać z obornikiem. Jeżeli tego nie zrobisz, wiosną zastosuj kompost.
Uprawę pomidora koktajlowego rozpoczyna się od przygotowania rozsady. Jeżeli zdecydujesz się na samodzielną hodowlę, wtedy w połowie marca nasiona wysiej do skrzynek, przykryj je warstwą podłoża na ok. 0,5 cm i przechowuj w ciepłym i widnym pomieszczeniu. Pamiętaj o częstym podlewaniu i utrzymywaniu dużej wilgotności powietrza.
Najlepszym podłożem do hodowli rozsady jest torf, a temperatura kiełkowania powinna przekraczać 20°C. Gdy rośliny mają 2 - 3 liście, możesz przepikować je do doniczek, aby podrosły do 15 - 20 cm i wytworzyły kilka liści właściwych. Po 15 maja, gdy minie ryzyko przymrozków możesz pomidory przesadzać na miejsce stałe. Pamiętaj, tylko żeby przedtem je zahartować. Rozsadę możesz również kupić gotową w sklepach ogrodniczych.
Pomidory koktajlowe sadź w odległości 40 - 60 cm w rzędzie i tyle samo między nim. Bardzo ważne jest zmianowanie. Nie możesz pomidorów uprawiać w tym samym miejscu częściej niż co 3-4 lata ani po innych warzywach z rodziny psiankowatych, ponieważ gleba przy ich hodowli szybko się wyławia.
Chcąc uprawiać pomidory na balkonie musisz zadbać o odpowiednie doniczki lub skrzynki. Najlepsze są drewniane lub ceramiczne pojemniki o głębokości od 40 cm. Ma to kluczowe znaczenie w rozwoju systemu korzeniowego. Im większa doniczka, tym lepiej. W uprawie balkonowej możesz użyć gotowego, specjalistycznego podłoża do pomidorów i papryki.
Wczesną wiosną można już zacząć przygotowywać rozsady pomidorów. Fot. 123RF/PICSEL
Podlewanie i pielęgnacja pomidorów koktajlowych
Pomidor koktajlowy, i w gruncie, i w doniczce, musi mieć zapewnioną odpowiednią wilgotność. Pomidory należy podlewać co drugi dzień, gdy ziemia delikatnie przeschnie, i dbać o to by gleba była wilgotna, a nie zalana. Intensywność podlewania można zwiększyć w upalne dni. W uprawie balkonowej pamiętaj o ułożeniu solidnego drenażu i dziurach w doniczkach. Pomidory najlepiej podlewaj wieczorem lub rano i pamiętaj, że ziemia w doniczkach czy skrzynkach szybko wysycha. Przy tej czynności nie mocz liści i łodyg, ponieważ może to rozprzestrzeniać choroby.
Pomidory koktajlowe należy prowadzić w taki sposób, aby miały jeden pęd główny i kilka bocznych odgałęzień. Dlatego oprócz usuwania dolnych liści powinieneś regularnie uszczykiwać nadmiernie wyrastające pędy boczne.
Pomidor koktajlowy może być zapylany przez pszczoły lub trzmiele albo może zapylać się sam przy pomocy wiatru. Ty również możesz dopomóc w zapylaniu, pocierając kwiaty o siebie lub używając do tego celu pędzelka. Zabiegi te mogą pomóc w procesie zawiązywania się owoców.
Najlepsze w uprawie pomidorów to nawozy naturalne typu biohumus czy florovit. Do gruntu zazwyczaj wystarczą 2 - 3 zabiegi w ciągu sezonu. Jeżeli wystąpią niedobory jakiegoś składnika, możesz zastosować nawożenie dolistne.
Pomidory koktajlowe w doniczkach wymagają dość intensywnego nawożenia. Możesz zasilać je samodzielnie wykonaną gnojówką roślinną z pokrzyw lub żywokostu. Można też wybrać gotowe, naturalne nawozy, które w przeciwieństwie do gnojówki nie mają nieprzyjemnego zapachu.
Przeczytaj również: Plony będą obfite i dorodne. Sprawdź, jak nawozić warzywa na wiosnę
Pomidory koktajlowe warto nawozić naturalnym nawozem np. biohumusem. Fot. Pixabay
Szkodniki i choroby pomidorów koktajlowych
Pomidory koktajlowe są dość odporne na choroby. Schorzenia, które występują najczęściej, można podzielić na dwie grupy:
- pochodzenia grzybowego — szara pleśń, zaraza ziemniaczana, brunatna plamistość liści, czarna zgnilizna owoców, zgorzel siewek;
- pochodzenia bakteryjnego — rak bakteryjny, czarna plamistość bakteryjna.
Porażone rośliny należy opryskiwać odpowiednimi preparatami. Jeżeli szybko nie osiągniesz oczekiwanych rezultatów, chore rośliny usuń i spal.
Zbiór pomidorów koktajlowych odbywa się od lipca do września. To czas, by cieszyć się samodzielnie wyhodowanymi owocami. Przekonaj się, jak smakują solo lub użyj ich w sałatce albo w innym daniu. Doskonale sprawdzą się na przykład do makaronów.