Spis treści:
- Metody uprawy ogórków – siew i sadzenie
- Co lubią ogórki? Zasady pielęgnacji
- Czego nie siać i nie sadzić obok ogórków?
Metody uprawy ogórków – siew i sadzenie
Uprawę ogórków powinniśmy rozpocząć od właściwego przygotowania gleby i odpowiedniego terminu siewu. Ogórek jest rośliną ciepłolubną, pochodzącą z tropikalnych regionów Azji, dlatego wymaga stabilnych temperatur do prawidłowego kiełkowania i wzrostu. Możemy wysiać nasiona bezpośrednio do gruntu dopiero wtedy, gdy minie ryzyko wiosennych przymrozków – zazwyczaj po tzw. zimnych ogrodnikach (11–15 maja). Temperatura gleby powinna przekraczać 15°C, a najlepiej oscylować w granicach 18–20°C, aby nasiona szybko i równomiernie wykiełkowały.
Entuzjaści rozsady mogą jednak przyspieszyć sezon, decydując się na wcześniejszy wysiew w doniczkach – już od połowy kwietnia. Taka metoda pozwala na kontrolowanie warunków i przygotowanie silnych sadzonek, gotowych do przesadzenia na rabaty, gdy tylko pogoda będzie sprzyjająca, czyli zazwyczaj w trzecim tygodniu maja lub na początku czerwca.
Przed siewem warto zadbać o odpowiednią strukturę gleby. Ogórki preferują podłoże żyzne, próchniczne, o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,0–7,0). Dobrym pomysłem jest wzbogacenie ziemi w kompost lub dobrze rozłożony obornik – około 4–5 kg na metr kwadratowy. W przypadku ciężkich, gliniastych gleb warto dodać piasek lub torf, aby poprawić drenaż.
Przeczytaj również: Dlaczego lepiej nie siać świeżych nasion ogórków? Pilnuj tej zasady, inaczej z plonu nici
- Siew bezpośrednio do gruntu
Przy wysiewie nasion do gruntu należy zachować odstępy – zazwyczaj 80–100 cm między rzędami i 20–30 cm między roślinami w rzędzie. Nasiona umieszczamy na głębokości 1,5–2 cm, w małych dołkach po 2–3 sztuki, a po wschodach pozostawiamy najsilniejszą siewkę. Warto przykryć rabatę agrowłókniną na pierwsze dni po siewie. Ochronimy nasiona przed chłodem i przyspieszymy kiełkowanie. Pierwsze pędy powinny pojawić się po 7–10 dniach.
- Siew do doniczek – krok po kroku
Jeśli siejesz nasiona do doniczek, użyj lekkiej, przepuszczalnej ziemi, najlepiej mieszanki torfu, perlitu i kompostu w proporcji 2:1:1. Zapewni młodym roślinom odpowiednią cyrkulację powietrza i dostęp do wilgoci. Nasiona warto umieścić na głębokości około 2 cm – zbyt głęboki siew może utrudnić kiełkowanie, a zbyt płytki sprawi, że siewki będą słabe. W każdej doniczce (o średnicy 8–10 cm) umieszczamy 1–2 nasiona.
Ogórki potrzebują 6–8 godzin bezpośredniego nasłonecznienia dziennie. Fot. tumsasedgars/123RF.com
Utrzymuj stałą wilgotność podłoża, podlewając je delikatnie za pomocą spryskiwacza – ogórki nie lubią ani przesuszenia, ani zastoju wody, który może prowadzić do chorób grzybowych. Doniczki najlepiej ustawić w ciepłym miejscu, np. na parapecie lub w mini szklarni, gdzie temperatura wynosi 22–25°C. Po wykiełkowaniu (po 5–7 dniach) można obniżyć ją do 18–20°C. Młode siewki potrzebują dużo światła – co najmniej 12–14 godzin dziennie.
- Hartowanie i przesadzanie rozsady
Po wykiełkowaniu rozsady, gdy siewki mają 2–3 liście właściwe (około 3–4 tygodnie od siewu), należy je ostrożnie hartować przez 7–10 dni. Proces ten polega na stopniowym przyzwyczajaniu roślin do warunków zewnętrznych – pierwszego dnia wystawia się je na 1–2 godziny w zacienionym miejscu, stopniowo wydłużając czas i zwiększając ekspozycję na słońce oraz zmienne temperatury. Ostatniego dnia hartowania sadzonki mogą spędzić na zewnątrz całą dobę, o ile nie zapowiadają się przymrozki.
Przesadzenie do gruntu najlepiej przeprowadzić na przełomie maja i czerwca, gdy temperatura powietrza w nocy nie spada poniżej 10°C. Sadzonki umieszcza się w dołkach o głębokości 10–15 cm, zachowując odstępy podobne jak przy siewie bezpośrednim.
Przeczytaj również: Co zrobić, żeby mieć dużo ogórków. 10 wskazówek nie tylko dla początkujących
Co lubią ogórki? Zasady pielęgnacji
Ogórki to rośliny o specyficznych wymaganiach. Przede wszystkim potrzebują 6–8 godzin bezpośredniego nasłonecznienia dziennie. Jednak równie istotna jest odpowiednia ochrona przed przesuszeniem gleby, ponieważ ich płytki system korzeniowy (sięgający zwykle 20–30 cm) sprawia, że są wrażliwe na niedobór wody. Regularne, ale umiarkowane podlewanie, najlepiej małymi dawkami wczesnym rankiem lub późnym popołudniem, pozwala utrzymać wilgotność na poziomie 60–70%. Podlewanie w środku dnia, zwłaszcza w upały, może prowadzić do poparzenia liści i szybkiego odparowania wody.
Podczas pielęgnacji ogórków nie można zapomnieć o regularnym usuwaniu przekwitłych kwiatów. Fot. Alexey Hulsov/
Oprócz wody, ogórki potrzebują solidnej dawki składników odżywczych. Zarówno nawozy mineralne (np. saletra potasowa lub wieloskładnikowe NPK w proporcji 10-10-20), jak i naturalne komposty czy gnojówki doskonale wpływają na intensywność wzrostu. Gnojówka z pokrzyw, bogata w azot i mikroelementy, jest szczególnie polecana w fazie wzrostu wegetatywnego – wystarczy rozcieńczyć ją w proporcji 1:10 i stosować raz na 2 tygodnie. Natomiast kompost dostarcza długotrwałego źródła składników odżywczych i poprawia strukturę gleby.
Warto jednak zwrócić uwagę, że nadmiar nawozu, zwłaszcza azotu, może prowadzić do nadmiernego rozrostu liści kosztem owoców, a w skrajnych przypadkach do oparzeń korzeni. Niedobór zaś objawia się żółknięciem liści i zahamowaniem wzrostu. Dlatego warto kierować się zasadą umiarkowania – np. 20–30 g nawozu mineralnego na metr kwadratowy co 2–3 tygodnie – i regularnie obserwować stan roślin, dostosowując dawki do ich potrzeb.
- Ściółkowanie i ochrona przed chwastami
Słoma, siekana kora, suszona trawa (o grubości 5–10 cm) lub czarna agrowłóknina zabezpieczą glebę przed przesuszeniem, utrzymując wilgoć nawet w gorące dni. Podniosą temperaturę podłoża o 2–3°C, podczas chłodniejszych dni wiosną, przyspieszając rozwój korzeni. Ściółka ogranicza również rozwój chwastów, które mogłyby konkurować z ogórkami o cenne składniki pokarmowe i światło. Odpowiednio dobrana ściółka może zwiększyć plony nawet o 5–10%, poprawiając jednocześnie jakość owoców. Będą większe i mniej podatne na goryczkę, która często pojawia się przy stresie wodnym.
Przeczytaj również: Niezawodne odmiany ogórka gruntowego. Plenne i odporne na choroby
- Usuwanie przekwitłych kwiatów i przycinanie
Nie można zapomnieć o regularnym usuwaniu przekwitłych kwiatów. Niektóre odmiany ogórków (partenokarpiczne) są roślinami samopylnymi i nie wymagają owadów zapylających. Jednak usuwanie zbędnych pąków i pożółkłych liści nawet w przypadku odmian, które nie są samopylne, pozwala roślinie skoncentrować energię na produkcji owoców zamiast na utrzymywanie niepotrzebnych części. W przypadku odmian pnących warto rozważyć także delikatne przycinanie bocznych pędów (np. po drugim lub trzecim liściu), aby poprawić cyrkulację powietrza i dostęp światła do owoców. Przycinanie należy wykonywać rano, aby rany szybko się zagoiły.
- Ochrona przed chorobami i szkodnikami
Ogórki są podatne na choroby grzybowe, takie jak mączniak prawdziwy (biały nalot na liściach) czy mączniak rzekomy (żółte plamy i szary nalot od spodu), zwłaszcza w wilgotne i ciepłe lata. Aby im zapobiec, warto unikać moczenia liści podczas podlewania i zapewnić dobrą wentylację – np. sadząc rośliny w odpowiednich odstępach lub stosując podpory dla odmian pnących.
W razie potrzeby można zastosować naturalne opryski, np. z mleka rozcieńczonego wodą (1:9), które działa profilaktycznie przeciw mączniakowi, lub preparaty miedziowe dopuszczone do ekologicznej uprawy. Wśród szkodników najczęstszymi wrogami są mszyce i przędziorki – te ostatnie zwalcza się np. opryskiem z mydła potasowego (20 g na litr wody), a mszyce odstrasza sadzenie w pobliżu aksamitki lub czosnku.
Ani papryka, ani pomidory nie są dobrym sąsiedztwem dla ogórka. Fot. Tatiana Dyuvbanova/fotokostic/CanvaPro
Czego nie siać i nie sadzić obok ogórków?
Wiele roślin może wspierać ogórki, ale niektóre wyraźnie hamują ich wzrost. Badania nad allelopatią pokazują, że związki chemiczne, takie jak alkaloidy czy fenole, wydzielane przez pewne rośliny, negatywnie wpływają na rozwój ogórków. Pierwszym przykładem są psiankowate: pomidory, papryka i ziemniaki. Ich sąsiedztwo zwiększa ryzyko zarazy ziemniaczanej (Phytophthora infestans) i ataków mszyc. Sądząc warzywa tego typu obok ogórków, obniżymy plony nawet o 10–20 proc.
Cukinia i dynia, choć z tej samej rodziny dyniowatych, konkurują o wodę i azot, wydzielając związki allelopatyczne, czyli juglon, który zmniejsza wzrost ogórków nawet o 15 proc. Nie sposób pominąć szałwii, której olejki eteryczne, np. tujon, hamują kiełkowanie i wzrost ogórków. Z kolei słoneczniki produkują heliantyny, związki allelopatyczne, które mogą zredukować plony o 5–10 proc. Pomimo walorów dekoracyjnych, nie są dobrymi sąsiadami dla ogórków.
Przeczytaj również: Chcesz mieć dużo zdrowych ogórków? Zanim posadzisz, przygotuj grządkę
Inne dyskusyjne towarzystwo to rzepa i rzodkiewka. Ich glukozynolany potrafią odstraszyć chrząszcze ogórkowe (Aulacophora foveicollis), dając ogórkom chwilę oddechu od szkodników. Tyle że w zamian, mogą one zmniejszyć plony o 5–10 proc. i zepsuć smak owoców. Winna jest rywalizacja o azot i wodę.
Zamiast skupiać się tylko na zagrożeniach, warto znać sprzymierzeńców ogórków. Rośliny strączkowe, jak fasola i groch, wiążą azot z powietrza (do 50 g/mkw. rocznie), wspomagając wzrost ogórków. Marchew i pietruszka, z głębokimi korzeniami, nie rywalizują o zasoby z płytkim systemem ogórków. Koper przyciąga biedronki i osy pasożytnicze, zwalczające mszyce i przędziorki, dzięki czemu plony mogą wzrosnąć o 5–8 proc. Takie sąsiedztwo poprawia zdrowie i wydajność ogórków.
Źródła: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Nawożenie pomidorów od sadzonek po zbiory. Wybór naturalnych odżywek
Nawóz do pomidorów z aspiryny. Zwiększą odporność i ilość plonów
Zadbaj o maliny na wiosnę, by obficie owocowały. Cięcie, podlewanie, nawożenie i ściółkowanie