Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie są odmiany owocu kaki
- Jak uprawiać kaki z nasion
- Jak zajmować się sadzonkami kaki
- Jakie są właściwości kaki
Persymona – drzewo, które pochodzi z Azji
Persymona, a właściwie hurma wschodnia (Diospyros kaki) to drzewo liściaste pochodzące z Azji, a konkretnie z Korei Południowej, Japonii, Chin, Birmy i Nepalu. Jest popularnie znane jako kaki. Może osiągnąć maksymalną wysokość 18 metrów, jednak częściej spotykane są te, które sięgają 3-4 metrów. Jego pień jest prosty, może rozgałęziać się na niewielkiej wysokości. Liście są lancetowate, eliptyczne lub jajowate i opadają na zimę.
Kaki — co to jest?
Jest to roślina dwupienna, co oznacza, że występują osobniki żeńskie i męskie, a zatem do owocowania w pobliżu musi być drzewo innego rodzaju. Kwitnie w marcu, a latem wydaje owoce, które są jadalnymi jagodami, w niektórych kulturach nazywanymi „pokarmem bogów”, co nawiązuje do ich bogatego smaku i odżywczych właściwości.
Drzewo kaki kwitnie w marcu, a latem owocuje Fot. Pixabay.com
Owoc kaki — odmiany
Istnieją setki odmian kaki, ale tylko niektóre można znaleźć w sklepach lub na targowiskach. W Polsce najczęściej można trafić na odmiany bezpestkowe, które są najsmaczniejsze. Najpopularniejsza jest hurma wschodnia, która pochodzi z Chin. Tuż po niej często spotykanym owocem jest hurma kaukaska, którą starożytnej Grecji nazywano „owocem bogów”. Mniej popularna jest hurma czarna oraz amerykańska. Pierwsze rodzi zielone owoce, które w trakcie dojrzewania stają się czarne. Plony z tej drugiej nadają się do spożycia, dopiero gdy w pełni dojrzeją.
Jak uprawiać kaki – przygotowanie nasion
Owoc sharon można wyhodować w domu, ale do tego potrzebne są nasiona. Zazwyczaj kaki, które są dostępne w sprzedaży detalicznej, nie mają pestek, bo zostały tak wyhodowane ze względu na wygodę konsumentów. Nasiona można bez problemu kupić w sklepie ogrodniczym lub zamówić przez Internet. Czasami zdarza się, że jednak owoc kupiony w supermarkecie ma pestki, więc swobodnie można wyhodować z nich swoje roślinki.
Jak rozpoznać nasiona kaki?
- Nie są duże – mają 1-2 cm.
- Przybierają kształt migdałów.
- Są brązowego koloru, lekko wpadającego w barwę kasztanów.
Kupione w sklepie nasiona są gotowe do zasadzenia, z kolei te znalezione w owocach persymony należy odpowiednio przygotować, zanim trafią do ziemi. Trzeba je oczyścić z resztek miąższu i pobudzić do kiełkowania.
Kaki można wyhodować w domu z nasion Fot. 123RF/PICSEL
Uprawa kaki – sadzonki krok po kroku
Masz już nasiona i nie wiesz co z nimi dalej zrobić? Oto twój plan działania.
Krok 1. Włóż nasiona do miski napełnionej ciepłą wodę i trzymaj je w niej przez dobę.
Krok 2. Namoczone pestki zawiń w zmoczony wodą ręcznik papierowy i umieść w szczelnie zamkniętym woreczku foliowym. Możesz też wykorzystać zamykane pudełeczko z wilgotnym piaskiem. Taki pakunek przechowuj przez 3 miesiące w lodówce i często sprawdzaj, czy środowisko, w którym są nasiona, jest mokre. W razie potrzeby ponownie namocz ręcznik papierowy lub wlej odrobinę wody do piasku.
Krok 3. Po upływie trzech miesięcy możesz posadzić nasiona na głębokość 1 cm w przygotowanej doniczce torfowej z żyzną ziemią do sadzenia (najlepiej torfem).
Krok 4. Tak przygotowane doniczki umieść w pobliżu okna z bezpośrednim dostępem do promieni słonecznych, w miejscu o temperaturze 20-25°C.
Krok 5. Po 2-3 tygodniach nasiona persymony powinny zacząć kiełkować. Gdy sadzonki kaki osiągną 4-5 cm wysokości i kilka (4-5 sztuk) prawdziwych liści, poczekaj jeszcze 2 tygodnie, zanim przesadzisz je do większej donicy.
Krok 6. Przesadzając kaki, pamiętaj, że lubią gliniastą, żyzną, dobrze przepuszczalną glebę o pH między 6,5 a 7,5. Drzewka wolą pełne nasłonecznienie, dlatego latem możesz wystawiać je na taras lub balkon.
Podczas uprawy persymony w domu pamiętaj o regularnym nawadnianiu podłoża. Musi być stale wilgotne, zwłaszcza w upalne dni. Zimą roślinę należy podlewać umiarkowanie, sprawdzając wcześniej, czy podłoże w ogóle wymaga dostarczenia wody.
Przeczytaj również: Zapomnij o suplementacji wit. C. Ten owoc zapewnia 600% dziennego zapotrzebowania
Owoc kaki — właściwości
Kaki to niezwykły owoc. Persymona dostarcza węglowodanów, głównie fruktozy i glukozy, dzięki czemu jest pożywnym i energetycznym pokarmem. Zawiera dużo pektyn, które regulują pracę jelit i łagodzą zapalenie żołądka. Owoc hurma jest bogaty w antyoksydanty: prowitaminę A lub beta-karoten, witaminę C oraz w mniejszym stopniu w witaminę B6, K i witaminę E. Są to witaminy niezbędne dla dobrej kondycji kości, skóry, włosów, błon śluzowych, a także prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.
Spożywanie kaki wskazane jest w przypadku stresu, problemów ze wzrokiem, przy nadmiarze cholesterolu oraz anemii (owoc ten stymuluje tworzenie czerwonych krwinek). Jeśli chodzi o minerały, zawiera dużo mangany (150 g kaki pokrywa 11% dziennego zapotrzebowania), miedź, potas, magnez oraz fosfor. Dzięki wysokiej zawartości potasu i niskiej zawartości sodu persymona jest owocem bardzo polecanym dla osób, które cierpią na nadciśnienie i choroby układu krążenia.
Wysoka zawartość potasu i niska zawartość sodu sprawia, że persymona jest owocem polecanym dla osób z nadciśnieniem i chorobami układu krążenia Fot. 123RF/PICSEL
Jak jeść kaki?
Miłośnicy kulinarnych eksperymentów uznają owoc kaki za atrakcyjny składnik w kuchni. Najczęściej spożywa się go na surowo, gdy już dojrzeje. Persymona jest dobra do jedzenia zazwyczaj już na początku listopada. Wystarczy owoc rozłupać na pół i wyjeść środek łyżeczką. Jasnoczerwony, dojrzały miąższ jest nieco galaretowaty i słodki jak dżem, trochę w smaku przypomina bardzo słodkie śliwki. Można też spotkać odmiany, których smak jest łagodniejszy, lżejszy i mniej słodki, a konsystencja miąższu bardziej twarda. Owoce kaki można podawać także z serami, jogurtami i orzechami. Można je dodawać do warzywnych dań, pizzy, wytrawnych tart, ale zawsze w umiarkowanych ilościach. Persymona dobrze komponuje się ze smakiem bardziej egzotycznych potraw, podawana wraz z kuskusem, ryżem basmati, kaszą bulgur lub komosą ryżową. Z dojrzałych owoców można też zrobić kompot lub dżem.
Przeczytaj również: Domowa uprawa drzewek cytrusowych. Wiemy, co zrobić, by wydały owoce
Owoc kaki — zastosowania
Czy wiesz, że...
- Owoce kaki na początku są bardzo cierpkie. Wynika to z obecności w miąższu garbników, które zmniejszają się wraz z dojrzewaniem.
- Spożywanie owoców kaki w okresie jesienno-zimowym pozwala na dłużej zachować letnią opaleniznę.
- Liście persymony mają liczne właściwości takie jak obniżanie ciśnienia krwi, zapobieganie miażdżycy i oczyszczanie krwi.
- Zgodnie z popularną tradycją krajów azjatyckich kwiaty hurmy wschodniej są używane do leczenia odry, a kora drzewa jest stosowana do łagodzenia oparzeń.
- Kaki idealnie nadaje się do łagodzenia kolki u dzieci spowodowanej spożyciem nadmiaru słodyczy. Łagodzi również rewolucje żołądkowe u dorosłych.
- Z dojrzałej persymony możesz zrobić nawilżającą maseczkę dla suchej skóry. Wystarczy łyżkę miąższu rozdrobnić na purée, dodać łyżeczkę oliwy z oliwek i wszystko dobrze wymieszać. Po umyciu twarzy nałóż mieszankę na twarz i szyję, omijając skórę pod oczami. Pozostaw na pół godziny i zmyj letnią wodą.
Warto podkreślić, że oprócz wszystkich swych wartości odżywczych, persymona jest również bardzo ceniona jako roślina ozdobna.
Redakcja Deccoria.pl
Kaki, persymona, hurma wschodnia - co to za owoc i dlaczego warto go poznać? na INTERIA.TV.