Spis treści:
- Od czego zależy wysokość rachunków przy pompie ciepła?
- Pompa ciepła na rachunku. Ile zapłacimy za prąd?
- Czy opłaca się montować pompę ciepła?
Od czego zależy wysokość rachunków przy pompie ciepła?
Na pobór prądu przez pompę ciepła wpływa wiele różnych czynników, co sprawia, że każda instalacja będzie różnić się od siebie wydajnością i ilością zużytego prądu. Najważniejszy aspekt to ilość energii niezbędna do ogrzania budynku. Tutaj kluczowe będą:
- powierzchnia domu;
- skuteczność izolacji.
Wysoki standard energetyczny przekłada się na mniejszą utratę ciepła, a co za tym idzie mniej energii niezbędnej do utrzymania optymalnej temperatury. Od razu widać też, że nie bez znaczenia będą indywidualne preferencje domowników dotyczące komfortowych warunków.
Im większy dom, tym więcej mocy potrzebne do jego ogrzania. Zwykle przyjmuje się, że roczne zapotrzebowanie na ogrzanie jednego metra kwadratowego powierzchni to 70-80 kWh/m2/rok. Dla dokładniejszych szacunków warto jednak uszczegółowić te wartości.
W zależności od standardu wykończenia danego budynku ogrzanie jednego metra powierzchni w ciągu roku będzie wymagało:
- w domu pasywnym - 10-15 kWh/m2/rok;
- w domu energooszczędnym - 30-70;
- w starszym domu z dociepleniem - 140-160;
- w starszym domu bez docieplenia - 170-200.
Powyższe wartości mogą posłużyć do samodzielnego oszacowania zapotrzebowania energetycznego naszego domu, który pozwoli wybrać odpowiednią moc pompy zapewniającą wystarczającą ilość energii.
Im większy dom, tym więcej mocy potrzebne jest do jego ogrzania. Fot.123RF
Kolejny aspekt istotny dla wysokości rachunków to wydajność całej instalacji. Określają ją dwa współczynniki COP i SCOP. Przy obliczaniu rocznych kosztów generowanych przez pompę ciepła bardziej przydatny będzie ten drugi.
Przeczytaj również: Co powinno zawierać świadectwo energetyczne? Jak wygląda świadectwo energetyczne [WZÓR], gdzie i jak je zamówić?
Współczynnik wydajności cieplnej COP określa stosunek dostarczanej energii grzewczej do energii pobieranej z instalacji elektrycznej. Jeżeli sprężarka pobierze 1 kWh prądu i w tym samym czasie dostarczy 4 kWh energii grzewczej, to jej współczynnik będzie równy 4.
SCOP to dokładnie to samo, jednak w ujęciu rocznym. Ze względu na zmienne warunki atmosferyczne, większe zapotrzebowanie na ciepło w zimie i wiele innych aspektów, parametr SCOP jest znacznie bardziej miarodajny i pozwala określić realną wydajność pompy ciepłą w dłuższym okresie.
Wysoki współczynnik bezpośrednio przekłada się na mniejszy pobór energii, a w konsekwencji niższe rachunki za prąd. Najlepsze wyniki osiągają pompy gruntowe, które ciepło pobierają z ziemi lub wód gruntowych - instalacja dobrej jakości zwykle zapewnia SCOP powyżej 4.
Pompa ciepła na rachunku. Ile zapłacimy za prąd?
Koszt eksploatacji pompy ciepła jest bezpośrednio związany z cenami prądu. Na ten moment górny limit zagwarantowany prawnie dla gospodarstw domowych to 85 groszy brutto - taką wartość przyjmiemy w obliczeniach.
Dzięki wprowadzeniu limitów, poniżej których ceny prądu są zamrożone na poziomie zeszłorocznych, koszty będą niższe. Od października aktualne progi (2000, 2600 i 3000 kWh) zostaną podniesione o 1000 kWh każdy.
Oczywistym rozwiązaniem, które powinno znacznie obniżyć rachunki, jest produkcja własnej energii - np. dzięki zamontowaniu instalacji fotowoltaicznej. Zmiany w rozliczaniu prosumentów, które weszły w życie w 2022 roku, zmniejszyły jednak opłacalność tego rozwiązania. Zwracają na to uwagę właściwie wszyscy posiadacze takich systemów.
Przeczytaj również: Pompa ciepła nie daje rady ogrzać domu? Sprawdź, jakie są przyczyny i co musisz zrobić
Jednym z najważniejszych parametrów pompy ciepłą bezpośrednio związanym z zapotrzebowaniem na energię jest moc grzewcza - ilość ciepła niezbędna do ogrzania domu. Dom energooszczędny o powierzchni 150 mkw. i zapotrzebowaniu na poziomie 70 W/m2, w ciągu roku będzie potrzebować 10 500 W, czyli 10,5 kWh.
Dysponując tą informacją, możemy łatwo obliczyć zapotrzebowanie na energię elektryczną z sieci, konieczną do przetransportowania ciepła z powietrza/wody/gruntu (w zależności od rodzaju instalacji). Do obliczeń będzie niezbędny współczynnik SCOP.
Dzieląc zapotrzebowanie (10,5 kWh) przez SCOP (przyjmijmy, że jest on równy 4,5) - w ciągu roku pompa pobierze 2 333 kWh. Teraz wystarczy pomnożyć otrzymany wynik przez koszt jednej kilowatogodziny. W pesymistycznym scenariuszu (po przekroczeniu limitów) będzie to 0,85 zł. W ostatecznym rozrachunku otrzymujemy 1983,05 zł.
Rozważmy przypadek, w którym powierzchnia domu pozostanie taka sama (150 mkw.), ale sama konstrukcja będzie miała niższy standard energetyczny - np. 150 kWh/m2/rok. W tym przypadku zapotrzebowanie wyniesie już 22 500 kWh, co po podzieleniu przez SCOP da nam równe 5000 kWh. Przełoży się to na 4250 zł w rocznym rozliczeniu.
Czy opłaca się montować pompę ciepła? Kiedy zwróci się koszt inwestycji? For. 123RF/Piscel
Jak widać na podstawie powyższych przykładów - teoria jest prosta. Niestety, praktyka będzie znacznie bardziej złożona, poszczególne parametry mogą się zmieniać, nie tylko pod wpływem eksploatacji systemu, ale także w zależności od warunków atmosferycznych, ilości domowników, zużycia ciepłej wody itd.
Opłacalność pomp ciepła w kolejnych sezonach będzie ściśle związana z cenami prądu, a dla pełnego obrazu dobrze jest jeszcze doliczyć koszty corocznego przeglądu instalacji - ok. 500-700 zł.
Czy opłaca się montować pompę ciepła?
Pod względem wydajności pompy ciepła nie mają sobie równych - żadne inne źródło nie może pochwalić się wydajnością na poziomie 300,400 a czasami nawet ponad 500 proc. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że sama instalacja nie należy do tanich, a zwrot inwestycji będzie rozłożony na wiele lat.
Koszt montażu i podłączenia pompy ciepła to wydatek przynajmniej kilkudziesięciu tysięcy złotych. Co prawda istnieje kilka programów (np. Czyste Powietrze) oferujące dofinansowania do niskoemisyjnych instalacji, jednak nawet po ich uzyskaniu koszty mogą okazać się przytłaczające.
Problemem może być też np. niewielka działka, na której nie uda się zmieścić instalacji gruntowej, która w polskich warunkach sprawdza się zdecydowanie lepiej niż pompy powietrzne.
Przy kolejnych wzrostach cen energii może się okazać, że mimo świetnej wydajności koszty eksploatacji pomp ciepła będą porównywalne z innymi systemami, np. kotłami gazowymi.
Długoterminowe perspektywy wskazują jednak, że postępująca transformacja energetyczna powinna skutecznie wyhamować wzrost cen prądu, którymi w ostatnich kwartałach chwiała przede wszystkim niestabilna sytuacja geopolityczna. Oprócz finansów dobrze też wziąć pod uwagę inne aspekty - np. zdrowie.
Przeczytaj również: Pompa ciepła solanka-woda. Jak działa, ile kosztuje i czy opłaca się ją założyć?
Pompa ciepła to rozwiązanie zeroemisyjne (o ile prąd do jej zasilania pochodzi z OZE). Nawet jeśli energia w naszych gniazdkach pochodzi z elektrowni węglowej, to w domu ani w jego pobliżu nie będzie dochodziło do produkcji żadnych spalin.
Kolejny niewątpliwy plus to praktycznie całkowita bezobsługowość systemu. Dobrze zamontowana pompa nie wymaga żadnych regulacji, a żywotność większości modeli jest szacowana na przynajmniej 30 lat.
Źródła: deccoria.pl, proheat.pl; supremeenergy.pl; columbusenergy.pl; rachuneo.pl; vosti.pl; kb.pl; kotly.pl;
Przeczytaj również:
Krzywa grzewcza w pompie ciepła. To się dzieje, gdy jest źle ustawiona
Pompa ciepła powietrze-woda. Moc, cena i zasada działania pompy ciepła
Energooszczędny grzejnik elektryczny. Jaki wybrać? Czym się kierować przy wyborze?