Spis treści:
- Co warto wiedzieć o jeżach?
- W czym może pomóc jeż w ogrodzie?
- Jak zwabić jeża do ogrodu?
- Jak zrobić schronienie dla jeża?
Co warto wiedzieć o jeżach?
Jeże, łac. Erinaceus, to zwierzęta żyjące nocą, które wbrew pozorom nie jedzą owoców, tak jak jest to przedstawiane w książkach dla dzieci. Są największymi w Polsce ssakami owadożernymi. Ich główne pożywienie stanowią robaki ziemne, dżdżownice, ślimaki i owady, ale w jadłospisie jeży można znaleźć także drobne płazy, jaja i grzyby. Mogą zjadać także ropuchy i – co ciekawe – jadowite węże, ponieważ są niewrażliwe na ich jad, a kolczasta zbroja pomaga im pokonać śliskiego przeciwnika.
W sprzyjających warunkach jeże mogą osiągnąć od 13 do 26 cm długości oraz od 800 do 1200 g. Mają krępą budowę ciała, płaską czaszkę zakończoną ryjkiem i krótkie, zaokrąglone uszka, a ich grzbiet pokrywają kolce. Są to włosy, które składają się z keratyny, ale mają przekształconą budowę i tkwią głęboko w ciele zwierzęcia. Natomiast brzuch jeży pokrywa jasnoszare futerko. Ssaki prowadzą samotniczy tryb życia, spotykają się wyłącznie w celach reprodukcyjnych. Ciąża trwa u nich od 40 do 58 dni, a jej rezultatem są zazwyczaj 3-4 młode osobniki.
Większość gatunków jeży żyje ok. 4-7 lat, młodsze od 2 do 4 lat. Rekordzistą wśród jeży jest osobnik, który przetrwał aż 16 wiosen.
Przeczytaj również: Jeż w ogrodzie to skarb. Jak zwabić jeża do ogrodu i pomóc mu przetrwać zimę?
W czym może pomóc jeż w ogrodzie?
Jeż jest bardzo pożytecznym zwierzęciem w ogrodzie. Dzięki temu, że jego jadłospis stanowią głównie owady, może pomóc np. w walce z inwazją nagich ślimaków oraz larw chrząszczy majowych, które w ostatnich latach opanowały polskie grządki oraz rabaty i sieją naprawdę duże spustoszenia. Jeden ssak może zjeść codziennie nawet do 200 g owadów, co z pewnością pomoże zapanować nad liczną populacją szkodników. W rezultacie rośliny, które uprawiasz, będą mogły spokojnie rosnąć i dawać plony, a ty nie będziesz musiał stosować żadnych oprysków, trutek i innych preparatów, które mogłyby wpływać negatywnie na ekosystem.
Przygotowania do zimowej hibernacji jeże zaczynają, gdy tylko temperatura spada poniżej 10 stopni C. Pochłaniają wówczas ogromne ilości pokarmu, dzięki czemu pod ich skórą wytwarza się grubsza warstwa tłuszczu.
Dokarmianie jeży późną jesienią może być ryzykowne, ponieważ wtedy zwierzęta przygotowują się do snu zimowego, a podrzucanie im dodatkowego pożywienia zaburzy ten proces i niepotrzebnie go wydłuży. Róbmy to tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne - np. mamy młodego jeża w ogrodzie. Pamiętając przy tym, to zwierzęta mięsożerne, nie jedzą jabłek i marchewki. Jeśli potrzebują pożywiania, w karmniku zostaw np. mokrą karmę dla kota lub psa.
Jeże są drapieżnikami, które żywią się przede wszystkim ślimakami, dżdżownicami, chrząszczami i innymi owadami. Fot. verastuchelova/123RF.com
Jak zwabić jeża do ogrodu?
Jeże w ogrodach szukają nie tylko pożywienia, ale także schronienia przed zimą lub miejsca do wydania potomstwa na świat.
Jeśli chcesz, żeby odwiedziły właśnie twoją przestrzeń, powinieneś zadbać o:
- Wejście
Choć zwierzęta są dość małe i mogą przecisnąć się przez niewielkie szpary, nie są w stanie pokonać twardego, murowanego ogrodzenia lub ostrej siatki. Aby mogły spokojnie dostać się do środka i w razie potrzeby uciec, trzeba w płocie przy ziemi stworzyć otwór o wielkości płyty CD lub pozostawić na noc otwartą bramkę z tyłu ogrodu;
- Ciszę i spokój
Obecność psów, które są naturalnym wrogiem jeży, może je odstraszać. Jeśli zależy ci na tym, żeby mały ssak wszedł do ogrodu nocą, zamknij czworonoga w kojcu lub zabierz go do domu. Dzięki temu stworzysz leśnemu zwierzęciu bezpieczne warunki do żerowania;
- Naturalne zarośla stworzone z rodzimych gatunków
Jeże nie lubią "wystawiać się" na widok drapieżników i najchętniej chowają się oraz wędrują w zaroślach, wysokich trawach czy pod krzewami. Dlatego wokół grządki warto posadzić lokalne gatunki bylin, niewielkie, rozłożyste krzewy oraz drzewa, które zapewnią ssakowi bezpieczne warunki do żerowania. Dobrze sprawdzi się także łąka kwietna!
- Wodę
Czy wiesz, że te małe leśne zwierzęta uwielbiają wodę i potrafią pływać? Warto zapewnić im odrobinę rozrywki i stworzyć w ogrodzie wiosna i latem małe oczko wodne. Jednocześnie należy pamiętać, aby miało ono łagodne brzegi, żeby jeże się nie potopiły.
- Naturalną kryjówkę
Liście, gałązki czy słomę układaj w jednym miejscu na kupkę. Dzięki temu stworzysz doskonałą kryjówkę dla ssaków, gdzie będą mogły schować się podczas ucieczki przed drapieżnikami lub odpocząć po wędrówce albo smacznym posiłku.
Przeczytaj również:Jeże, żeby przetrwać zimę, potrzebują dużo jedzenia. Zrób karmnik i wkładaj te przysmaki
Jak zrobić schronienie dla jeża?
Dobrym pomysłem jest przygotowanie jeżom schronienia, w którym będą mogły spokojnie wydać na świat potomstwo lub zapaść w zimowy sen. Wykonanie domu dla jeża nie wymaga dużo pracy ani nakładów finansowych – większość potrzebnych materiałów z powodzeniem znajdziesz w ogrodzie.
Czego będziesz potrzebować?:
- drewniana skrzynkę po owocach
- 3 deseczki w rozmiarze 12x12 cm
- gruba filia lub duży worek na śmieci
- narzędzia
- słoma, suche liście z ogrodu
Na krótszej ścianie skrzynki zrób otwór wielkości płyty CD, tuż przy ziemi. Górę skrzynki okryj folią, aby nie chłonęła wody, a legowisko było suche. Z trzech zrób tunel, który będzie zasłaniać wejście i prowadzić do domku – zapobiegnie to wchodzeniu do domku nieproszonych gości. Po bokach skrzynki zrób otwory wentylacyjne wielkości 2 lub 5 zł. Włóż do środka nieco słomy i suchych liści, ale niezbyt dużo, żeby nie było ciasno, a jeż mógł spokojnie wejść do środka i się schować;
Na górę ułóż liście lub słomę oraz gałęzie, aby domek wyglądał, jak naturalne schronienie. Pozwoli to także utrzymać wewnątrz jednostajną temperaturę.
Tak przygotowany domek ustaw w zacisznym kącie ogrodu, z dala od drogi czy dziecięcego placu zabaw. Dobrze sprawdzi się np. miejsce koło kompostownika.
Pamiętaj, aby schronienie dla jeża wykonywać wyłącznie w rękawiczkach. Ludzki zapach może odstraszyć zwierzę.
Jeże w ogrodzie - przygotuj dla nich schronienie Fot. myskiv/123RF
O czym pamiętać, gdy jeż jest w ogrodzie?
Zauważyłeś, że nocą wśród grządek cichutko żeruje jeż? To świetna wiadomość. Jednak pamiętaj, żeby pod żadnym pozorem nie przeszkadzać mu, nie świecić światła ani nie łapać go. Ssaki potrzebują ciszy i spokoju – obecność człowieka bardzo je stresuje, przez co mogą szybko uciec i nie wrócić. Dlatego skup się wyłącznie na obserwacji, najlepiej z bezpiecznej odległości.
Z kolei za dnia staraj się uważnie kosić trawę czy wyrywać chwasty. Jeż mógł się w nich schować, więc możesz zrobić mu krzywdę. Zapomnij również o wypalaniu pola na jesień! Ssaki nie zdążą uciec przed ogniem, a do tego pozbawisz je jedzenia i naturalnego schronienia.
Źródło: Deccoria.pl
Przeczytaj również:
Jesienne nawożenie drzew owocowych. Jak stosować mocznik i nawozy mineralne?
Wycinka drzew na własnej działce, już obowiązują nowe zasady. Pomyłka może sporo kosztować